Wetenschap als bevrijding: Socratisch gesprek met een gedreven maatschappij- en cultuurcriticus

S.W Couwenberg merkte eens op: 'We zijn in dit land dol op dissidenten, maar ze moeten wél een flink eind uit de buurt zijn'. Rietdijk is zo'n dissident. Staatsrecht-deskundige Wim Couwenberg, VPRO-journalist-socioloog Kees Sluys, VU filosoof-politicoloog Henk Woldring en drie andere tegenstanders van censuur-op-pantoffels stellen hem hier - vaak uitdagende - vragen. Rietdijk antwoordt taboe-doorbrekend inzake o.m. onbegrijpelijke kunst, misdaad, buitenlanders, genetisch 'zwakkeren' en de zin van het bestaan. Hij komt tot een samenhangende cultuurtheorie die weinig vleiend is voor onze 'relatiocratie'. Ook laat hij zien hoe velerlei opzettelijk troebel gemaakte wateren redelijkheid en moreel denken inderdaad vertroebelen. Verre van verbitterd, ziet deze dissident-natuurkundige de toekomst optimistisch tegemoet, vooral met het oog op technisch-wetenschappelijke ontwikkelingen. Die hebben overigens ook het doodzwijgen van zijn kritiek achterhaald, nu uitvoerige sites op Internet over zijn hoofdwerk The Sciencifization of Culture enkele honderden bezoekers per maand trekken. Rietdijk verwijt onze intelligentsia dat zij de aansluiting miste bij de belangrijkste innoverende kracht van nu, die de techno-science inderdaad vormt, én dat ze - juist door modieus conformisme - weinig substantieels heeft te melden. Men wil geborgenheid bij 'de groep', zoals vroeger bij de Kerk. Wie carrière zoekt, ontziet de orthodoxie. Zó werd ons maatschappelijk denken steriel. Als 80% van de multi-miljardensteun aan de boeren bij de 20% rijksten belandt, houden alle Kamerleden hun mond, evenals 'neo-marxistische' pseudo-opposanten. Churchill zag het al: 'Openlijke tirannie is gemakkelijker te verdragen dan quasi-liberale huichelarij'. Dáár zitten we volgens Rietdijk nu middenin...