Privé-domein 259 - Het innerlijk blauw

Wie was André Gide? Zonder enige twijfel een van de belangrijkste Europese schrijvers van zijn tijd, maar ook een vat vol tegenstrijdigheden. Schrijver van de eerste moderne roman van de vorige eeuw (Les Faux-Monnayeurs), zorgvuldig stilist, oprichter van de Nouvelle Revue Française, homoseksueel die zich het hoofd brak over geloofskwesties, moralist en reiziger. Ook is Gide (1869-1951) de chroniqueur van een dagboek dat hij van 1887 tot zijn dood bijhield. Daaruit heeft Mirjam de Veth een keuze gemaakt, zich concentrerend op de periode tussen de twee wereldoorlogen. Het zijn de decennia waarin hij enkele van zijn belangrijkste boeken publiceerde, behalve Les Faux-Monnayeurs ook het autobiografische Si le grain ne meurt. Daarover valt het nodige te lezen, maar ook over zijn steeds minder latent beleden homoseksualiteit, over het bezoek aan Proust een jaar voor diens dood, en over zijn vriendschappen met schrijvers als Jef Last, Roger Martin du Gard, Paul Valéry en Thomas Mann. Voorts wijdt Gide vele gedachten aan de dood, doet hij verslag van talrijke reizen (zoals naar Nederland, Tunesië, Congo en naar de Sovjet-Unie, een reis waarvan hij zo teleurgesteld terugkwam dat hij zich afkeerde van het communisme) en observeert hij zijn dochtertje Catherine. Al met al biedt deze selectie uit Gides dagboeken een caleidoscopisch portret van een man die over zichzelf beweerde: `Alle absurde dingen in mijn leven heb ik altijd gedaan uit naam van het verstand.