Pompe-reeks 79 - Het leefklimaat in justitiële inrichtingen

Om de vraag te kunnen beantwoorden hoe de overheid het leefklimaat in justitiële inrichtingen op zodanige wijze kan vormgeven dat detentieschade zoveel mogelijk wordt voorkomen en een verantwoorde terugkeer naar de samenleving wordt gestimuleerd, is inzicht in de wetenschappelijke kennis over dat leefklimaat nodig. In deze studie wordt een overzicht gegeven van wat uit de literatuur bekend is over het leefklimaat in justitiële inrichtingen en wat het effect is van het leefklimaat op de beleving van detentie en op het gedrag van ingeslotenen tijdens en na afloop van verblijf. Het onderzoek heeft betrekking op het reguliere gevangeniswezen, de forensische (geestelijke gezondheids-) zorg, de vreemdelingenbewaring en de justitiële jeugdinrichtingen. Zes factoren en drie determinanten zijn uitputtend onderzocht. De leefklimaatfactoren zijn: contacten tussen personeel en ingeslotenen, autonomie, contact met de buitenwereld/familiaire relaties, veiligheid, zinvolle dagbesteding en fysiek welbevinden. De determinanten omvatten: gebouwelijke omgeving, professionaliteit van het personeel en samenstelling van de detentiepopulatie. Ook wordt een overzicht gegeven van de beschikbare instrumenten om het leefklimaat te meten. De studie is verrijkt met casusbeschrijvingen van inrichtingen die bekend staan om hun positieve leefklimaat. Onder andere werd een bezoek gebracht aan 'de zelfredzame afdeling' van de PI Heerhugowaard, de afdeling voor langdurige en intensieve forensische zorg 'De Voorde' en het beroemde Noorse gevangeniseiland Bastoy.