Paulus Zeereis Naar Rome

De verspreiding van het christendom over het Romeinse Rijk is ingezet door Paulus, een gehelleniseerde jood uit Tarsus. Hij maakte vier grote reizen, waarvan de laatste hem naar Rome bracht. Die reis is het onderwerp van dit boek. Paulus' reis uit 61 was geen gewone zendingsreis, maar was het direct gevolg van zijn optreden in Judea, dat hem in conflict had gebracht met het Sanhedrin, de joodse raad. Ten overstaan van de Romeinse procurator Festus deed Paulus een beroep op de keizer in Rome. Wat hij vroeg gebeurde: Paulus werd in Caesarea op een schip naar Rome gezet. Het reisverslag is te lezen in Handelingen van de Apostelen 27:1 - 28: 16, geschreven door de evangelist Lucas. Het verhaal wordt gepresenteerd als een ooggetuigenverslag. Maar wie de tekst goed leest, merkt al snel dat het reisverhaal geen organische eenheid is. In Paulus' zeereis naar Rome geeft Fik Meijer eerst een nieuwe Nederlandse vertaling van de betreffende passage en gaat hij vervolgens na hoe dit reisverhaal is ontstaan, wat de historische kern is, welke elementen de schrijver eraan heeft toegevoegd en waarom hij voor deze aanpak heeft gekozen. In een nautische analyse geeft Fik Meijer tenslotte een reconstructie van de hele reis. Uitvoerig gaat hij in op de problemen die het schip op zijn weg vindt, met speciale aandacht voor de opmerkingen van Paulus, die een hoofdrol voor zich opeist, en het vakmanschap van de zeelleden. Zorgvuldige lezing, paragraaf voor paragraaf, laat twee gescheiden werelden zien, die van de Zeelieden en die van Paulus. Lucas heeft de eerste ondergeschikt gemaakt aan de tweede. Lange tijd heeft men dan ook vooral de denkwereld van Paulus bestudeerd en veel belangstelling aan de dag gelegd voor zijn op- en aanmerkingen tijdens de reis. De schipper en de bemanning van het Alexandrijnse schip dat bij Melitè strandde, zouden onbekwaam geweest zijn. Dit boek laat zien dat de waarheid complexer is. Fik Meijer is hoogleraar Oude Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam.