Over mystieke theologie

Dionysius, of Pseudo-Dionysius zoals hij eigenlijk genoemd moet worden, omdat hij een naam en een identiteit heeft aangenomen die zeker niet de zijne waren, is raadselachtig en fascinerend als een taal die nog niet ontcijferd is en waarvan we weten dat er grote dingen in geschreven zijn. Dionysius doet het voorkomen alsof hij in de eerste eeuw leefde en met Paulus meereisde sinds de dag dat die op de Atheense Areopaag een redevoering bij het altaar gewijd aan de verborgen god gehouden had. Maar in feite leefde hij vermoedelijk in de vijfde eeuw rond Syrië. De neoplatoonse metafysica heeft het denken van Dionysius vorm gegeven, maar hem ook grenzen gesteld, die het hem af en toe moeilijk maakten zijn andere passie en overtuiging te verdedigen. Dionysius was namelijk ook christen. In feite leefde hij in het volle besef daarvan op de grens van twee culturen, die van het Griekse speculatieve denken en die van de vroege christelijke theologie, die aan de grens elkaar overlapten. Dionysius ging over die grens en verkende wat de metafysica en de theologie met elkaar gemeen hadden. Dionysius schreef een wonderlijk corpus, waarin hij bij voortduring destijds bekende teksten (zonder aanhalingstekens of bronvermelding) van beide zijden van de grens, met elkaar verweeft, hier en daar aanpassend, met de onmiskenbare bedoeling in de praktijk en zonder drammerig commentaar te laten zien dat neoplatoonse metafysica en christelijke theologie op de wezenlijkste punten met elkaar in overeenstemming waren. Deze studie heeft vermoedelijk het meest raadselachtige, en in ieder geval het meest invloedrijke van alle werken van Dionysius tot thema, het kleine, bijna minuscule tractaatje Over mystieke theologie. Naast een vertaling en een uitvoerig interpreterend essay bevat dit boek een uitvoerige bibliografie. Het gaat hier om een gewijzigde heruitgave van een boekje dat eerder in 1990 verscheen. Het boek is doordat het aandacht besteed aan de zogenaamde 'negatieve theologie' met name voor theologen interessant.