Geloof En Rede

In 1998 verscheen Fides et Ratio, de encycliek van paus Johannes-Paulus over de verhouding tussen geloof en rede. Hoewel het document geen filosofische verhandeling is, getuigt het van een grote filosofische kennis en interesse van de auteur. De kern van de encycliek is de zorg om de kennis van de waarheid. In de programmatische openingszin wordt gesproken over geloof en rede 'als twee vleugels waarmee de menselijke geest opstijgt tot de beschouwing van de waarheid'. Met het oog op deze waarheidsopgave van de menselijke rede stelt de encycliek kritische vragen aan de hedendaagse wijsbegeerte. De bijdragen aan deze bundel hebben als overkoepelend thema: een bezinning over de verhouding tussen geloof en rede. Zij zijn geschreven door vijf filosofen en één theoloog, werkzaam aan de Theologische Faculteit Tilburg en de Katholieke Theologische Univewrsiteit van Utrecht. De rode draad die door alle bijdragen loopt is die vna een kritiek op het waarheidsbegrip van de moderne wijsbegeerte en de positieve wetenschap. Hiermee wordt gedoeld op een wijze van denken die de waarheid restloos meent te bezitten en die haar via empirische controle of wiskundige formalisering eenduidig meent vast te kunnen leggen. Samen met de encycliek stellen de auteurs van deze bundel dat een dergelijke opvatting de mens niet alleen definitief asluit van de waarheid van het geloof, maar ook de existentiële dimensie van waarheid, de levenswaarheid en -wijsheid, uit het zicht doet verdwijnen. De conclusie die de auteurs uit hun kritiek op de moderne scheiding van geloof en weten trekken, zijn evenwel heel verschillend. In hun verscheidenheid bieden zij een aantal boeiende invalshoeken om in onze tijd de verhouding tussen geloof en wetenschap op een nieuwe wijze te overdenken.