Filosofische beschouwingen

Voorwoord Dit deel in de Wittgenstein-editie bevat een voordracht over ethiek, notities over de antropoloog Frazer, weergaven van gesprekken over Freud door een student en collegedictaten over esthetica en religie. Alle teksten dragen een persoonlijk karakter. Daardoor voegen ze iets toe aan de teksten die Wittgenstein zelf voor publicatie had bestemd, of althans voor lezing door anderen, zoals de Filosofische onderzoekingen of Het blauwe en het bruine boek. De voordracht over ethiek was de enige populaire lezing die Wittgenstein ooit hield en werd gehouden op 17 november 1929 in Cambridge, voor een vereniging die zich 'The Heretics' noemde. Wittgenstein werd uitgenodigd door C.K. Ogden, de vertaler van de Tractatus. Het was een gehoor zonder filosofische training; eerdere sprekers waren Bertrand Russell, H.G. Wells en Virginia Woolf Wittgenstem maakte van de gelegenheid gebruik om een misverstand over de Tractatus recht te zetten: het idee dat het een positivistisch, anti-metafysisch geschrift is. In de Tractatus had hij beweerd dat iedere poging om iets over ethiek en de zin van het leven te zeggen tot nonsens zou leiden, en het is duidelijk dat hij daar niets van terugneemt. Het is en blijft misbruik van de taal en betekent in strikte zin niets. Maar de voorbeelden die hij geeft van zijn eigen ervaringen met 'het aanrennen tegen de wanden van onze kooi' maken volstrekt duidelijk dat hij geen anti-filosoof is. Zulke ervaringen lijken een absolute waarde te hebben. De slotzin spreekt voor zich: '[wat de ethiek zegt] getuigt van een neiging in de menselijke geest waarvoor ik persoorilijk wel diep respect