Een Selectieve Blik

Elke journalist functioneert binnen een krachtenveld van belangen en invloeden. Dat leidt er soms toe dat een nieuwswaardig onderwerp onvolledig, eenzijdig of zelfs helemaal niet voor het daglicht wordt gebracht. Hoe staat het met de zelfcensuur van de Nederlandse media? Worden sommige onderwerpen liever niet behandeld omdat zij als ongepast of politiek incorrect worden beschouwd? Wordt de inhoud van publicaties afgezwakt wanneer er externe belangen in het geding zijn? En als dat zo is: welke factoren zijn dan bepalend voor het plegen van zelfcensuur? Deze vragen vormen het uitgangspunt van deze bundel. Aan bod komt het verzwijgen van relevante informatie. zoals dat bij de Greet Hofmans- en de Lockheedaffaire en bij de televisieberichtgeving over rellen met Marokkaanse jongeren gebeurde. Ook kan zelfcensuur een rol spelen bij beeldvorming. Beïnvloeden ideële sponsors de inhoud van documentaires bij de publieke omroep? Hebben de Vlaamse televisiezenders het extreemrechtse Vlaams Blok op een aparte wijze in beeld gebracht? En is de bewegingsvrijheid van politiek tekenaars sinds de Deense cartoonaffaire aangetast? Verder staat de journalistieke onafhankelijkheid centraal: bij de berichtgeving over het Palestijns-lsraëlisch conflict en bij de wijze waarop de televisiejournalistiek de Nederlandse steun aan de oorlog in Irak heeft verslagen. Ten slotte wordt aan hoofdredacteuren de vraag gesteld of zij in de praktijk wel eens zwichten voor druk van bijvoorbeeld politici of adverteerders. Opvallend is dat het maatschappelijk-ideologisch klimaat de journalistieke werkwijze dermate kan beïnvloeden dat het voor oogkleppen kan zorgen. Verontrustend, want een selectieve blik leidt tot een selectieve berichtgeving. En dat ondermijnt de kwaliteit en reikwijdte van de journalistiek. Mirjam Prenger (1964) is historicus en journalist. Ze is verbonden aan de Masteropleiding Journalistiek van de Universiteit van Amsterdam. In 2004 publiceerde ze samen met Frank van Vree 'Schuivende grenzen. De vrijheid van de journalist in een veranderend medialandschap'.