De stille evolutie

De Gereformeerde Bond is voor velen alleen bij naam bekend. Deze dissertatie biedt een grondige introductie op het denken en functioneren van deze beweging die actief is in de Protestantse Kerk in Nederland. De interne verschillen tussen open en bevindelijke bonders worden toegelicht, evenals het mislukken van het bewaren van de eenheid als gevolg van het Samen-op-Weg-proces. Een antwoord wordt gezocht op de vraag hoe traditionele kerken omgaan met maatschappelijke veranderingen, toegespitst op het individualiseringproces. Uit het gepresenteerde onderzoek blijkt een duidelijke spanning tussen het landelijk functioneren van het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond en de ontwikkelingen in zijn achterban. Landelijk wordt individualisering afgewezen, maar een casusstudie in hervormd Ede maakt duidelijk dat vele kerkleden wel invloed ondergaan en het kerkenraadsbeleid hier vaak schoorvoetend in meebeweegt. Dit proces wordt gekenmerkt als een stille evolutie. Voor iedereen die (mede) leiding moet geven aan kerkelijk werk biedt deze studie aanknopingspunten voor het doordenken van de te maken keuzes. Individualisering wordt concreet uitgewerkt voor vijf actuele thema's: - vermindering van het gezag van ambtsdragers; - behoefte aan liturgische veranderingen; - verdwijnen van de vanzelfsprekendheid in de binding met de eigen kerkelijke gemeente; - veranderingen in geloofsopvattingen; - gewijzigde positie van de vrouw in de kerk. Teus van de Lagemaat (Lunteren, 1956) is docent sociologie en onderzoek bij de Academie Theologie van de Christelijke Hogeschool Ede.