De receptie van Proust in Nederland

Het proefschrift van Sabine van Wesemael geeft een goed en nuttig overzicht van de thema's waarlangs Proust in de Nederlandse pers ter sprake is gebracht. In de eerste plaats de persoon van Proust en de levensfeiten: zijn dood in 1922, de verschijning van de diverse biografieën, de geleidelijke onthulling van aspecten die tijdens zijn leven verborgen bleven zoals zijn homosexualiteit; vervolgens de uiteenlopende thema's waar zijn werk om draait: de tragiek van de tijd, de onwillekeurige herinnering, de sociale context van Frankrijk eind negentiende eeuw, de diverse stromingen en genres waarmee A la Recherche in verband is gebracht (symbolisme, impressionisme, modernisme, post-modernisme, psychologische roman), de stijl en compositie en natuurlijk het thema van de ongelukkige liefde en de aspecten die in verband daarmee veel stof hebben doen opwaaien: jaloezie, homosexualiteit, sado-masochisme. Proust in Nederland geeft ook een overzichtelijk beeld van de lijn waarlangs de receptie zich heeft ontwikkeld. De allereerste reacties kwamen van de verzuilde pers in de jaren dertig. De katholieke bladen verweten Proust dat hij de esthetische ervaring in de plaats stelde van God. Dan was er het opmerkelijk negatieve standpunt van Forum, met Vestdijk als uitzondering. In de na-oorlogse periode vormde het existentialisme een ongunstige voedingsbodem voor Proust: Sartre veroordeelde hem als navelstaarder. Uitzondering in Nederland was Sem Dresden die, naast zijn grote belangstelling voor het existentialisme blijk gaf van bewondering voor Proust. Tenslotte is er de toenemende belangstelling in de jaren zeventig en tachtig met De Revisor, Brakman en Nootenboom.