De onbekende Tolstoj

Lev Tolstoj wordt beschouwd als een van de grootste schrijvers uit de wereldliteratuur. Daarnaast is hij bekend om zijn religieuze ideeën en zijn leer van geweldloos verzet waarmee hij mensen als Mahatma Gandhi en Martin Luther King inspireerde, en in Nederland aan het begin van de vorige eeuw de ‘Tolstojanen’. Minder bekend is zijn pedagogische werk. Tussen 1859 en 1870 stichtte Tolstoj op zijn landgoed Jasnaja Poljana twee keer een lagere school en publiceerde hij een tijdschrift waarin hij zijn lesmethoden beschreef. Tolstojs leerstijl, gericht op de vrije ontplooiing van zijn leerlingen, is ook voor onze tijd nog actueel, nu de roep om terugkeer naar het klassikaal onderwijs sterker wordt. Vasili Morozov was tien toen hij samen met andere boerenkinderen door graaf Lev Tolstoj opgetrommeld werd om in de eerste school op Jasnaja Poljana te komen leren. Toen Morozov zestig was schreef hij zijn herinneringen op aan deze schooljaren, die hij de gelukkigste van zijn leven noemt. Zijn herinneringen aan Tolstoj, in een eenvoudige en levendige stijl geschreven, en hier voor het eerst in het Nederlands vertaald, bieden een uniek perspectief op de grote schrijver en diens werk.