Verhandelingen van de KVAB voor Wetenschappen en Kunsten. Nieuwe reeks- De wereld van de Zuidelijke geleerden. Le monde des savants du Sud des Pays-Bas

In 2016 was het tweehonderd jaar geleden dat de Brusselse Academie, na in de Franse Tijd te zijn afgeschaft, werd heropgericht. De Academie royale de Belgique (ARB) en de Koninklijke Vlaamse Academie van Belgie (KVAB) wilden deze verjaardag niet onopgemerkt voorbij laten gaan. Dit boek is er het resultaat van: een reeks studies waarin de werking en betekenis van de Brusselse Academie in de tijd van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden voor het eerst worden belicht. Hier wordt de wereld van de Zuidelijke geleerden in de jaren 1816-1830, maar ook bij de regimewisseling na de Belgische Revolutie', in haar volle breedte verkend. De restauratie van de oude Theresiaanse' Academie, de politieke en sociale kaders waarin zij onder Willem I functioneerde, de rol die zij speelde in de integratie van de beide rijksdelen van het Verenigd Koninkrijk', de wijze waarop haar leden werden gerekruteerd: het zijn aspecten van een institutionele biografie die nooit eerder in het onderzoek aan bod kwamen. Maar er is natuurlijk ook de wetenschapsbeoefening. Van de wiskunde en de natuurwetenschappen over de sociale fysica tot de geschiedschrijving en de studie van de taal: de Zuidelijke geleerden exploreerden, zo illustreert deze bundel, vele terreinen. Het beeld dat uit dit boek oprijst, is dat van een echt Europees fenomeen: een Academie die naar Frans model een staatsinstituut was en zich tegelijk naar Engels voorbeeld een social club toonde. Deux cents ans s'etaient ecoules en 2016 depuis le retablissement de l'Academie de Bruxelles, qui avait ete supprimee pendant la periode Francaise. L'Academie royale de Belgique (ARB) et la Koninklijke Vlaamse Academie van Belgie (KVAB) n'ont pas souhaite qu'un tel anniversaire passat inapercu. Le present livre est donc le resultat de cette volonte: il offre une serie d'etudes dans lesquelles le fonctionnement et l'importance de l'Academie de Bruxelles durant la periode du Royaume des Pays-Bas sont pour la premiere fois mis en lumiere. Le monde des erudits des Pays-Bas du Sud, dans les annees 1816-1830 mais egalement lors du changement de regime apres la revolution belge, y est amplement etudie. Le retablissement de l'ancienne Academie theresienne, les contextes politiques et sociaux dans lesquelles elle a fonctionne sous Guillaume Ier, le role qu'elle a joue pour l'integration des deux parties du Royaume Uni', la maniere dont ses membres ont ete recrutes, tels sont les aspects d'une biographie institutionnelle qui jusqu'alors dans la recherche n'etaient jamais entres en ligne de compte. Mais la pratique scientifique egalement y est presente. Des mathematiques et des sciences naturelles a la physique sociale jusqu'a l'historiographie et l'etude de la langue, les erudits du Sud ont explore de nombreux terrains ainsi que le volume l'illustre. L'image qui ressort de l'ouvrage est celle d'un phenomene veritablement europeen: une Academie qui suivant le modele francais se trouvait etre une institution d'Etat et qui au meme moment se montrait selon l'exemple anglais sous le vrai jour d'un social club.