Sjeik Mujibur Rahman

Op 7 maart 2021 is het precies 50 jaar geleden dat Sjeik Mujibur Rahman, leider van het verzet tegen Pakistan, voor een gehoor van circa 2 miljoen mensen de Volksrepubliek Bangladesh uitriep (Bangla Desh = Vrij Bengalen). Dit boek is het zeer indrukwekkende ooggetuigenverslag van de man die de langzame vorming van de natiestaat Bangladesh van zeer nabij heeft meegemaakt: Sjeik Mujibur Rahman (1920-1975). In 1947 vond de opdeling plaats van het subcontinent India, in de hindoeïstische natiestaat India en het moslimland Pakistan, dat vervolgens uit twee, zo’n 2.400 kilometer uit elkaar gelegen delen bestond. Het oostelijk deel, Oost-Bengalen geheten, was qua bevolking groter dan het westelijk deel. Ook economisch domineerde het oosten het westen. Zo leverde het 70% van de exportrevenuen (jute, thee). In 1970 won de Oost-Bengaal Sjeik Mujibur Rahman de algemene verkiezingen in Oost-Pakistan. West-Pakistan accepteerde de klinkende overwinning niet. De militairen aldaar namen de macht over, arresteerden Mujibur Rahman en zetten hem gevangen in Karachi (in het westelijk deel van Pakistan). Na Mujibur’s arrestatie greep het Pakistaanse leger in Bengalen in, en vond er een negen maanden durende guerrilla-oorlog plaats, die met hulp van India in het voordeel van Oost-Bengalen beslecht werd. De genocide maakte naar zeggen drie miljoen dodelijke slachtoffers. In maart 1972 werd Bangladesh een onafhankelijk land, als zodanig pas in 1974 door Pakistan erkend. Tijdens een militaire coup in 1975 werd Sjeik Mujibur Rahman en vrijwel zijn gehele familie vermoord.