Op zoek naar evenwicht

In een gezondheidszorg waarin de behoeften en het welzijn van de patiënten centraal staan, zijn de medische behandeling en de verpleegkundige zorg een gemeenschappelijke onderneming, waarin artsen en verpleegkundigen elkaar nodig hebben. Patiënten die behandeling of zorg weigeren, het reanimatiebeleid, vragen over palliatieve zorg, over pijnbestrijding of palliatieve sedatie, patiënten die om euthanasie vragen, beslissingen over het al dan niet voortzetten van zeer belastende behandelingen, vragen over organisatorische kwesties: het zijn allemaal vragen waar beide disciplines mee te maken hebben en die vaak ook om een gemeenschappelijk gedragen antwoord vragen. Voor de uitoefening van hun (onderscheiden) verantwoordelijkheden zijn artsen en verpleegkundigen op elkaar aangewezen, omdat de beslissing van de één consequenties kan hebben voor de ander. Het ligt dus voor de hand dat zij over de vragen die rijzen met elkaar overleggen. Voor dat overleg is het noodzakelijk dat ze de beschikking hebben over een gemeenschappelijk ethisch en terminologisch kader. Op die gemeenschappelijke taal is dit boek gericht. In dit boek wordt een selectie van vragen en problemen besproken, waar samenwerkende artsen en verpleegkundigen in hun dagelijkse praktijk mee te maken hebben. Naast materiaal en hulpmiddelen voor het multidisciplinaire overleg over dit soort dilemma's, is in dit boek ook een groot aantal praktijkvoorbeelden opgenomen. Daarbij wordt veel aandacht besteed aan vragen die voortkomen uit de grote sociale en culturele diversiteit van betrokken hulpverleners, patiënten en hun familieleden.