Menselijke voorwaarden

Menselijke voorwaarden is in alle opzichten een buitengewoon boek. Het is voor het eerst dat van dit unieke oorlogsverhaal een vertaling verschijnt in ruim zestig jaar, hoewel het in Japan onmiddellijk een bestseller werd. Menselijke voorwaarden gaat over een deel van de Tweede Wereldoorlog waarmee we in Nederland nauwelijks bekend zijn: de strijd tussen Japan en de Sovjet-Unie in Mantsjoerije. Kaji werkt daar op het kantoor van een grote Japanse onderneming. Hij laat zich op zijn werk afwijzend over de Tweede Wereldoorlog uit. Zijn pacifisme wordt aangezien voor een gebrek aan vaderlandsliefde. Om zich het vege lijf te redden accepteert hij een baan als personeelschef bij de Laohulingmijn, in ruil voor vrijstelling van dienstplicht. Met zijn geliefde Michiko, met wie hij dankzij deze garantie eindelijk zou kunnen trouwen, vertrekt hij naar de mijn. Er werken Chinese dwangarbeiders onder erbarmelijke omstandigheden: zij worden uitgebuit en mishandeld. De mijnbouwonderneming zelf blijkt tot in de haarvaten corrupt. De idealistisch Kaji probeert deze misstanden van binnenuit aan te pakken, maar zijn goede bedoelingen worden keer op keer gedwarsboomd. Wanneer hij ondanks eerdere toezegging toch in het leger terechtkomt en ook daar voor de zwakkeren opkomt maakt hij juist promotie vanwege durf en moed. Hij probeert desondanks vast te houden aan zijn morele overtuiging, maar de omstandigheden maken dat hij steeds minder mens wordt en zich gaandeweg ontwikkelt tot een brute killer.