Lezen, lezen, lezen!

Lezen leer je door het veel te doen. Kinderen gaan pas veel lezen als ze gemotiveerd zijn. Veelgebruikte leesmethodes op scholen hebben weinig oog voor motivatie. In LIST kunnen kinderen zelf bepalen wat ze lezen. Leidt dit tot betere leesvaardigheid? Doel We onderzoeken of de LIST-aanpak bijdraagt aan een hoger leesniveau van kinderen. Daarbij kijken we naar drie aspecten: Hoe voeren leerkrachten de LIST-methode in de les uit? Bereiken leerlingen hun leesdoelen beter wanneer ze werken volgens LIST? Welk gedrag van leerkrachten heeft een positief effect op de schoolresultaten van leerlingen? Wat is LIST? LIST staat voor LeesInterventie-project voor Scholen met een Totaalaanpak. Bij het aanvankelijk lezen wordt gewerkt met een programma waarin naast instructie van letters en leeshandeling, van het begin af aan functionele en motiverende lees- en schrijfopdrachten onderdeel uitmaken. Uit de methode wordt alleen gebruikt wat ten dienste staat van het leren lezen. Vloeiend lezen wordt in het project bereikt door de leerlingen veel leeftijdsadequate boeken te laten lezen. Er wordt dus geen methode gebruikt. Deze boeken worden door de kinderen zelf gekozen. Leerkrachten ondersteunen de kinderen bij dit keuzeproces en bij het ontwikkelen van de eigen leesvoorkeur. Leerlingen lezen in eerste instantie hardop, in een duo of met een tutor. Zodra het kan (vanaf AVI E4 niveau) gaat een leerling stillezen. De leerkracht voert tijdens het lezen gesprekjes met de leerlingen om er zo achter te komen of het gekozen boek niet te moeilijk is (qua leesniveau en begrip) en of er wellicht een extra interventie nodig is, zoals het kiezen van een ander leeftijdsadequaat boek of uitbreiding van de leestijd. Resultaten De LIST-aanpak is een succesvolle manier om het aanvankelijk lezen te verbeteren. Uit ons onderzoek blijkt dat scholen die met LIST werken een hoger percentage groep-3-leerlingen heeft die hun einddoel halen dan scholen die met andere methodes werken. Ook blijkt dat LIST bijdraagt aan het algemene niveau van vloeiend lezen. Na drie jaar werken met LIST bereiken alle leerlingen van de onderzochte scholen de leesdoelen ruimschoots. Minder dan 1% van de leerlingen verlaat de basisschool met een lager leesniveau dan 1F (functionele geletterdheid). Oorzaken van dit succes zijn onder andere: Goed klassenmanagement; Een goede pedagogische relatie met de leerlingen; Leerlingen krijgen ondersteuning tijdens het lezen; Bijhouden wat de leerlingen lezen; Werken met de evaluatieve cyclus: signaleren, diagnosticeren van leesproblemen, maatregelen nemen en evalueren of het lezen nu wel voldoende vordert. Lees meer over het onderzoek en de resultaten in de rapportages: Houtveen, A. A. M., Brokamp, S. K., & Smits, A. E. H. (2012). Lezen, lezen, lezen! achtergrond en evaluatie van het LeesInterventie-project voor scholen met een totaalaanpak (LIST). Utrecht: Hogeschool Utrecht: Kenniscentrum Educatie. Houtveen, A. A. M., & Brokamp, S. K. (2017). Doelgericht werken aan opbrengsten. Systematisch werken aan verbetering van het onderwijs bij aanvankelijk en voortgezet lezen. Utrecht: Hogeschool Utrecht, Kenniscentrum Leren en Innoveren.