Jodenhaat en jodenangst

Antisemitisme dateert niet van vandaag of gisteren. Al voor het begin van onze jaartelling is sprake van jodendiscriminatie. Wel is het zo dat in de door het christendom gestempelde cultuur de jodenhaat een ongekende felheid en verbreiding heeft gekregen. Dit geldt niet alleen voor de middeleeuwen, maar ook voor latere tijden die veelal worden beschouwd als redelijker en beschaafder. De stuwende persoonlijkheden van zowel Renaissance als Reformatie, alsook van de zogeheten Verlichting, kunnen worden betrapt op menige antisemitische uitspraak. In dit opzicht moet het oordeel over mensen als Erasmus, Luther en Voltaire worden herzien. Ook Karl Marx is niet van een zekere tweeslachtigheid vrij te pleiten in zijn behandeling van wat het joodse vraagstuk werd genoemd. De twintigste eeuw echter overtrof alle voorgaande in het kwaad. Onze eeuw kenmerkt zich door de meest gruwelijke gedaante van jodenangst en -haat uit de geschiedenis. Dit boek geeft een diepgaand en breed gedocumenteerd overzicht van de geschiedenis van het antisemitisme. Daarmee vult het een leemte in het Nederlandse taalgebied die al geruime tijd als pijnlijk werd ervaren. Antisemitisme wordt begrepen als de wijze waarop een samenleving haar angsten en agressie tastbaar maakt door deze op een gemakkelijk te herkennen minderheidsgroep af te wentelen. De auteur gaat ervan uit dat antisemitisme geen ongeneeslijke ziekte is. Deze studie pleit voor een elementaire solidariteit met de joden en voor een positieve houding ten opzichte van de staat Israël. Dr. C.P. van Andel is hervormd theoloog. Van 1975-1981 was hij aan de Anne Frank Stichting verbonden, waarvan enkele jaren als directeur.