Isaac Asimov's Caliban / Meulenhoff science fiction / SF 313

De Ruimters waren de voorvaderen van de mannen en de vrouwen die in een grijs verleden met hun robots de Aarde ontvluchtten. Met behulp van de robots terravormden de Ruimters 50 werelden en schiepen een cultuur van grote schoonheid en verfijning. De Blijvers, robothaters bij uitstek, sprongen voorbij de Ruimterwerelden. Hun wantrouwen en angst jegens de robots droeg er weinig toe bij Ruimters en Blijvers tot elkaar te brengen. Op Inferno, een van de werelden waar Ruimters en Blijvers een dappere poging tot samenwerking deden, dreigt het wankele evenwicht nu te worden verstoord door de voortekenen van een op handen zijnde crisis. Want op deze wereld ontwaakt robot CBN-001, de eerste robot met een gravitonisch brein Caliban. Bij zijn ontwaken treft Caliban aan zijn voeten het ontzielde lichaam van Fredda Leving, coryfee van het wetenschappelijk onderzoek op Inferno. Caliban weet niets. Zijn geheugen is leeg, hij heeft geen ervaringsgrond om hem te leiden. Hij ontsnapt uit zijn embryo, het laboratorium waar hij werd gebouwd, en stelt zijn omgeving zwaar op de proef, soms met opzet, dan weer uit grenzeloze naïviteit, en vooral dan zijn de gevolgen dramatisch. Als de ongeregeldheden die als gevolg daarvan ontstaan keer op keer een overtreffende trap bereiken, krijgt politiefunctionaris Alvar Kresh een opdracht: 'Los deze zaak op, Kresh. Als u dat niet doet, veroordeelt u deze planeet tot de ondergang'.