Het gezicht - John Liggett

leder menselijk embryo maakt in de vijfde levensweek een stadium door, waarin het duidelijk zichtbaar kieuwen heeft, als van een vis. Deze kieuwen herinneren aan de tijd, miljoenen jaren geleden, dat verre voorvaderen van de mens zeebewoners waren. De werkelijke geschiedenis van het gezicht begint ongeveer vierhonderd miljoen jaar geleden, toen de meer intelligente en ondernemendste van deze zeewezens begonnen af te dwalen naar het land. Om buiten het water in leven te blijven, hadden ze een geheel nieuwe manier van ademhalen nodig. Voorheen werd hiertoe zuurstofrijk water door de kieuwen gepompt. Dit was nu niet langer mogelijk. De longen gingen zich dus ontwikkelen en de oude kieuwen begonnen te verdwijnen of beter gezegd — want zo voltrekt de evolutie zich — te veranderen in iets anders. De beenderen van het kieuwgewelf ontwikkelden zich tot kaakbeenderen en de kieuw- spieren tot een spierenmasker over het vaste deel van de schedel. Dit masker zou tenslotte het menselijk gelaat gaan vormen. De geschiedenis van de evolutie van het gelaat is er een met een grote verscheidenheid; niet alleen wat betreft de vormen en verhoudingen van het onderliggende beenderstelsel, de schedel, maar ook wat betreft de spieren en de huid, die de schedel bedekken. Het gelaat en zijn beenderstelsel, de schedel, zijn zelfs in betrekkelijk recente geologische tijden heel erg veranderd. John Liggett, lector in de psychologie aan de Universiteit van Wales, heeft na vele jaren research dit belangwekkende boek geschreven.