Hans Andreus

Kort voor zijn dood vroeg de dichter Hans Andreus, pseudoniem van Johan Wilhelm van der Zant (19261977), aan de publicist Jan van der Vegt om zijn literaire nalatenschap te beheren. Van der Vegt heeft zich voortreffelijk van die taak gekweten. Twaalf jaar lang werkte hij aan de biografie van Andreus, dolf een schat aan persoonlijke gegevens op - zoals de briefwisseling tussen de dichter en zijn psychiater - en slaagde erin nieuw licht te werpen op schokkende feiten uit het leven die Andreus zelf als schaduwbiografie' in zijn oeuvre had verwerkt. Hans Andreus groeide op in een gebroken gezin. Zijn moeder was 'egoïstisch, narcistisch, koud' en de identiteit van zijn echte vader werd hem pas later bekend. Zijn grootmoeder haatte hem zelfs zo dat zij een poging deed om hem te verstikken. Zijn traumatische jeugd leidde bij de dichter van de Sonnetten van de kleine waanzin tot een 'verstoorde omgang met zijn eigen ik'. De gekte leidde er ook toe dat Andreus zich op een fatale ochtend in maart '43 aanmeldde voor het Vrijwilligerslegioen Nederland, dat de Duitsers hielp aan het Oostfront. Na de oorlog, toen Andreus was gedebuteerd als dichter en in Parijs, Rome en Amsterdam in het gezelschap van de Vijftigers en zijn jeugdvriend Lucebert verkeerde, verlieten de neurosen hem niet. Andreus leed aan een ongebreidelde zucht tot fabuleren en had een enorme seksuele drift, gepaard aan hevige verlatingsangst, die zijn relaties met vrouwen op de klippen deden lopen. Uiteindelijk eindigde hij schuw en teruggetrokken als de 'Greta Garbo van de Nederlandse literatuur'. Op zijn 50ste schreef hij zijn 'Laatste gedicht': 'hoe moet het nu, waar blijf ik met dat licht van mij/ van jou. Jan van der Vegt heeft het schokkende en tragische levensverhaal van een van de meest geliefde dichters van Vijftig op bewonderenswaardige en fijnzinnige wijze voor immer weten vast te leggen.