Geschiedenis van het subject 1

De actuele discussie over de plaats, en functie, of zelfs het einde van 'het subject' kent een lange voorgeschiedenis. De belangrijkste standpunten die thans in deze discussie worden ingenomen, vinden hun oorsprong in de negentiende eeuw. De mogelijkheid van de veranderingen die in de negentiende eeuw aan de oppervlakte komen, tekent zich echter al af in de filosofische probleemstellingen en concepten die aan het begin van de moderne tijd, vanaf Montaigne ( 1533-1592) en Descartes (15961650), worden uitgewerkt. De vraag naar de plaats van 'het subject' neemt in de geschiedenis van het moderne denken dan ook een centrale plaats in. Inzet is het ontwerp van een mensbeeld dat recht kan doen aan mensen als historische en maatschappelijke wezens, die in staat zijn tot maatschappelijk handelen, tot vormen van (hypothetische) kennis en tot morele afwegingen. In dit boek wordt aandacht geschonken aan de periode van het ontstaan en de ontwikkeling van het moderne subject en aan de problemen die door dit nieuwe subjectbegrip vervolgens worden opgeroepen (Descartes, Spinoza, Hume, Kant). In het hierna te verschijnen tweede deel komt de 'decentrering' van het subject in de negentiende eeuw (Hegel, Nietzsche) aan de orde. Het derde deel gaat in op het hedendaagse debat (onder meer tussen Haberrnas en de 'postmodernen').