De quark en de jaguar

Avonturen in eenvoud en complexiteit Een kind dat zijn moedertaal leert, een bacterie die immuun wordt voor antibiotica, een groep wetenschappers die nieuwe ideeën ontwikkelt in al deze gevallen hebben we te maken met een complex systeen dat reageert op zijn omgeving. Maar waarin onderscheidt zo'n systeem zich van nietadaptieve systemen, zoals de sterren? Nobel-prijswinnaar Murray Gell-Mann nodigt de lezer uit op zijn persoonlijke odyssee. Als een van de meest vooraanstaande onderzoekers van onze tijd betoogt hij dat wetenschappelijk onderzoek naar een nieuwe visie op het universum in dienst moet staan van de kwaliteit van ons bestaan. Fen quark zit vrijwel onaantastbaar opgesloten in de atoomkern, maar het ecosysteem als geheel verkeert in groot gevaar. Samen met zijn collega's van het Santa Fe-instituut houdt Gell-Mann zich bezig met het meest uitdagende probleem op het gebied van complexe adaptieve systemen: hoe kan de mens zijn activiteit zo aanpassen dat onze planeet leefbaar blijft voor volgende generaties? Murray Gell-Mann is theoretisch natuurkundige. Voor zijn ontdekking van de quark ontving hij de Nobelprijs voor de natuurkunde. Een opwindende en uitdagende dwarsdoorsnede van gebieden van de menselijke kennis die meestal hermetisch van elkaar afgesloten zijn. Het is altijd prachtig om te zien hoe een eersteklas brein de grote myteries te lijf gaat, zonder in mystiek te vervallen.” CARL SAGAN We weten tegenwoordig zo enorm veel, dat weinig schrijvers bet aandurven om een overzicht van de mens en het universum te geven. Nog minder schrijvers kunnen bogen op werkelijk inzicht in verschillende vakgebieden. En maar zeer weinigen kunnen bun kennis zo formuleren dat ook niet-gpecialisten er iets aan bebben. Gell-Mann beeft dat gedaan met enthousiasme en diepgang.’ Harold J. MOROWITZ