De Parelduiker 2021/1 - De Parelduiker

Triangel in de jungle: Frieda Koch, Bert Schierbeek en Lucebert In 2020 dook de correspondentie tussen Bert Schierbeek en zijn eerste vrouw Frieda Koch op. Daar zaten ook acht brieven tussen die Frieda in 1950 en 1951 naar haar minnaar Lucebert stuurde. Haar visie op de driehoeksverhouding blijkt een noodzakelijke aanvulling op wat Lucebert erover schreef. Literaire tweespalt bestond er niet tussen Lucebert en Schierbeek, wel twist en bonje in de liefde. Brieven van Godfried Bomans aan zijn vader Godfried Bomans had een moeizame relatie met zijn dominante vader, die hij als een onneembare vesting ervoer. Twee brieven van de zoon aan zijn vader laten echter zien dat hun verstandhouding minder zwart-wit was dan die van de gegroeide beeldvorming. Ze worden hier voor het eerst integraal gepubliceerd. Jac. van Looy spot met Herman Heijermans Rond 1900 vormden de letteren als nooit tevoren een spiegel van wat zich in de samenleving voltrok. De ontwikkelingen volgden elkaar ook razendsnel op. Had eerst het individualistische elan van de Tachtigers de boventoon, snel daarna volgde het engagement van de socialisten. Het leidde tot aanvaringen tussen adepten van deze bewegingen. Zelfs schilder en schrijver Jac. van Looy, die allerminst bekendstond als een polemist, wilde de slag aangaan, met Herman Heijermans nog wel. Naast literatuur en socialisme bevatte Van Looys aanval ook een duisterder, antisemitische component. Grofheden op de achterbank: Paul Celan en Martin Heidegger Het was een van de meest besproken literair-filosofische ontmoetingen in het Duitsland van de vorige eeuw. Die tussen de Holocaustoverlevende, joods-Roemeense dichter Paul Celan en de Duitse filosoof Martin Heidegger, die in 1933 lid was geworden van de nationaalsocialistische partij van Hitler. Ze zagen elkaar in universiteitsstad Freiburg en bezochten Heideggers hut op de Todtnauberg in het Zwarte Woud. Wat bespraken zij en wat betekende deze en latere ontmoetingen?