Aristoteles

ARISTOTELES Vader van alle wetenschappen Aristoteles (384-322 v.Chr.) is vooral bekend als filosoof. Zijn ideeën over het goede ('de gulden middenweg'), God ('de eerste beweger'), het lichaam ('de kerker van de ziel') en de natuur ('alles streeft naar perfectie') worden nog steeds bestudeerd. Maar Aristoteles was ook de eerste systematische wetenschapper. Hij geldt als de vader van de logica, van de politicologie, van de semiotiek (tekenleer), van de geologie en van de biologie. Vooral als bioloog was hij invloedrijk. Hij probeerde uit te vinden hoe planten groeien, hoe baby's in de buik terechtkomen en hoe de vorm van de beuk in een beukennootje past. Zijn studies van de erfelijkheid, waarin hij al onderscheid maakte tussen dominante en recessieve factoren, waren hun tijd ver vooruit. Ook in de sterrenkunde verrichtte hij baanbrekend werk. Hoewel hij de sterren nog als gaatjes in het hemeldoek zag, wist hij de bewegingen van de planeten en kometen tamelijk accuraat te berekenen. 'De natuur heeft de gewoonte, als een goede huismeester, niets weg te gooien waarvan het mogelijk is enig gebruik te maken.' Aristoteles over de vindingrijkheid van de natuur, in De generatione animalium 'Waarom zou de natuur de dingen niet doen met het oog op iets omdat dat het beste is, maar uit noodzaak, zoals de regen uit de lucht valt, en niet om de tarwe te laten groeien?' Uit een passage uit de Physica waar Aristoteles de mechanistische theorieën van zijn voorgangangers afwijst 'Er zijn in de bewijsvoeringen drie dingen: het eerste is datgene wat wordt bewezen, de conclusie (dat wil zeggen dat wat op een bepaalde manier aan zichzelf behoort), het tweede de principes (de principes zijn dat vanwaar de bewijsvoering vertrekt), het derde is het onderworpen genre, waarvan de demonstratie de eigenschappen naar voren brengt en om precies te zijn de accidenten per se.' Aristoteles' antwoord in de Analytica posteriora op de vraag: Waaruit is een wetenschap opgebouwd? 'Ik houd van Plato, maar ik houd nog meer van de waarheid.' Toegeschreven aan Aristoteles 'Door welke handeling de dingen worden voortbewogen die van nature bewegen, is in het geheel niet duidelijk, terwijl het dat wel is voor de dingen die tegen hun natuur worden voortbewogen.' Uit een passage uit de Physica waar Aristoteles een verklaring zoekt voor de beweging van projectielen en hemellichamen