100 jaar in analyse

Een eeuw psychoanalyse in Nederland is honderd jaar psychoanalytische theorie, honderd jaar psychoanalytische praktijkvoering en honderd jaar een psychoanalytische vereniging, de Nederlandse Vereniging voor Psychoanalyse (nvpa). In de interviews in deze bundel wordt aan de hand van persoonlijke verhalen van analytici de geschiedenis van deze drie terreinen van de psychoanalyse zichtbaar. Vanaf de eerste kennismaking met psychoanalytische ideeën, is er het gevoel een manier van kijken te hebben gevonden die inzicht verschaft in de psyche van zichzelf en van anderen. Zich deze ideeën eigen maken blijkt een zoektocht te zijn in de complexe analytische wereld die voortdurend in beweging is. De veranderingen in de theorie en in de behandeltechniek hebben geleid tot een ander beeld in de spreekkamer. Waar vroeger de genezing gedicteerd werd door de duidingen van een zich neutraal opstellende analyticus, vindt nu het genezingsproces plaats in een interactie met de analyticus: samen uitzoeken wat er aan de hand is. Deze verschuiving is terug te vinden in de beschrijving van wat ervaren wordt als de werkzame factor in de eigen analyse: het gevoel gehoord, begrepen en gezien te worden. Parallel hieraan loopt de verandering in de sfeer binnen de vereniging: van een hiërarchisch klimaat, waarin de prominenten tijdens wetenschappelijke vergaderingen de dienst uitmaakten, naar meer democratische omgangsvormen waarin een ieder zich vrijelijk mengt in de discussie. Door analytici die andere tijden hebben meegemaakt worden deze verschuivingen gezien als een bevrijding uit een rigide keurslijf. Wat gebleven is, is het gevoel met de psychoanalyse de meest zinvolle persoonlijkheidstheorie in handen te hebben. De levendige en boeiende commentaren op zulke uiteenlopende onderwerpen en interessegebieden als de psychoanalytische identiteit, de verschillen tussen een analyse en een psychoanalytische psychotherapie, de inbedding van de psychoanalyse in de wetenschap en de samenleving, de noodzaak van onderzoek, de achtergrond van verenigingsconflicten, het bestuurswerk, de relatie met buitenlandse verenigingen, de verenigingsstructuur en de introductie van de psychoanalyse in Oost Europa maken deze interviews tot een plezier om te lezen.