Vrije politijke stellingen / Filosofische reeks

In mei 1990 werd een opzienbarend feit wereldkundig gemaakt: Spinoza, Nederlands grootste wijsgeer, ontleende tal van ideeën aan zijn leermeester Latijn, Franciscus van den Enden. Deze blijkt, na een archiefvondst van de filosoof dr. Wim Klever, de auteur te zijn van twee in de zeventiende eeuw verschenen ge­schriften, die tot nu toe aan de aandacht van de academische wereld zijn ontsnapt. Van den Enden had het raadzaam geacht zijn radicale visie onder pseudoniem te doen verschijnen. In de Vrije Politijke Stellingen (1665) betoogt Van den Enden als eerste in de geschiedenis van het Westerse denken dat de democratic de enige regeringsvorm is die op lange termijn sta­biliteit en algemeen welzijn voor een volk kan waarborgen. In zijn wereldvisie was geen plaats voor een vrije wil, voor een god of voor enige andere metafysische entiteit. Het werk van Van den Enden is van grote betekenis voor de interpretatie van Spinoza: de hoofdthema's uit de Ethica komen al voor in dit geschrift. Van den Enden kan daarom ook op filo­sofisch gebied als leermeester van Spinoza gezien worden. In zijn heldere inleiding schetst Wim Klever het leven en werk van Franciscus van den Enden (1602274) en diens betekenis voor Spinoza. Daarna volgt de integrate, getranscribeerde tekst van de Vrije Politijke Stellingen.