Tussen traditie en emancipatie

De vroegste inspiratie tot deze studie komt voort uit Herbert Marcuses Eros en cultuur (1955) over de druk en dwang die het economisch systeem uitoefent op mens en samenleving en over de mogelijkheid van een niet-repressieve beschaving. Het was de Engelse vakbeweging die in de 19e eeuw als eerste de strijd aanbond tegen een meedogenloze arbeidsdisciplinering en een uit de hand lopende prestatiecultuur, tegen de rat race en constante opvoering van werkdruk en arbeidstempo. Weliswaar moest de Engelse werkende klasse zich schikken in de ijzeren kooi van het industrieel kapitalisme, maar de vakbeweging was succesvol in haar emanciperende strijd tegen driving en sweating en v��r respectability, dignity at work en a fair day s wage for a fair day s work. In die zin kan dit boek worden opgevat als de vroege geschiedenis van de strijd tegen onaanvaardbare opvoering van werkdruk en intensivering van de arbeid. Dit thema heeft in onze tijd nauwelijks aan actualiteit ingeboet, nu de global zegetocht van markteconomie en kapitalisme leidt tot een wereldomvattende economische race tegen de klok en tot onaanvaardbare uitbuiting van werknemers en kinderen in landen waarin vakbeweging en arbeidswetgeving ontbreken of tekortschieten. Teun Hoefnagel (1940) studeerde filosofie te Nijmegen en sociologie en theologie te Tilburg. Van 1971 tot 2001 was hij wetenschappelijk (hoofd)medewerker en docent wijsgerige sociologie aan de Universiteit Leiden. Hij publiceerde op het gebied van (sociale) systeemtheorie en informatica en van technologie, arbeid en samenleving.