Rechters in oorlogstijd

Wat deden de Nederlandse rechters tijdens de Duitse bezetting? Op welke manieren bemoeide de bezetter zich met de rechterlijke macht en de rechtspraak? Wat bepaalde het nationale en internationale recht daarover? Hoe dachten nationaal-socialisten over recht en rechtspraak? Hoeveel nationaal-socialisten waren er tijdens de bezetting onder de rechters, en hoe functioneerden zij? In dit boek worden deze vragen uitgebreid beantwoord. Net als de meeste andere overheidsorganen werkte de rechterlijke macht grotendeels door in de jaren 1940-1945. Rechters stonden voor het dilemma van de spreekwoordelijke 'burgemeester in oorlogstijd': uit principe ontslag nemen of doorgaan in het belang van de maatschappelijke orde. In deze studie wordt duidelijk hoe de rechterlijke macht enerzijds protesteerde tegen onrechtmatig gedrag van de bezetter en zich anderzijds accommodeerde aan het beleid van het bezettingsregime. Terwijl de benoeming van nationaal-socialisten in de rechterlijke macht niet kon worden verhinderd, werd hun invloed nooit overheersend. De NSB en het daaraan gelieerde 'Rechtsfront' konden weliswaar geen echte 'nazificatie' van de rechtspraak realiseren, maar bewerkstelligden wel de oprichting van de politieke 'vrederechtspraak' en de invoering van enkele nationaal-socialistische verordeningen. Dit boek gaat tevens uitgebreid in op de (Nederlandse) nationaal-socialistische rechtsfilosofie die ten grondslag lag aan beleid en verordeningen van de bezettingsoverheid en aan de rechtspraak van nationaal-socialistische rechters. In combinatie met een analyse van de reguliere rechtspraak en de benoemingen en ontslagen van rechters tijdens de bezetting wordt een vollediger en genuanceerder beeld gegeven van de Nederlandse rechterlijke macht in oorlogstijd dan tot nog toe voorhanden was.