Braziliaanse Affaire

In De Braziliaanse affaire reconstrueert Evaldo Cabral de Mello het diplomatieke steekspel dat zich rond de Vrede van Münster (1648) afspeelde tussen de Republiek der Zeven Verenigde Provinciën en Portugal - met als medespelers Spanje, Frankrijk en Engeland en als inzet de ongekende rijkdommen van Brazilië.

In 1630 veroverde de West-Indische Compagnie het suikerrijke gebied rond Recife (Pernambuco) in het noordoosten van de immens grote Portugese kolonie. Onder het gouverneurschap van Johan Maurits van Nassau-Siegen (1637-1644) leek de kolonie een solide bezitting van de WIC, maar daarna ging het snel bergafwaarts. In 1640 maakte Portugal zich (eenzijdig) weer onafhankelijk van Spanje en opende meteen voorzichtig de onderhandelingen met de Republiek. Na gevoelige nederlagen tegen de in opstand gekomen Portugese plantagebezitters, moest de WIC zich in 1654 gewonnen geven. Maar deze definitieve verdrijving van de Nederlanders betekende geenszins het einde van de onderhandelingen. Pas in de jaren 1661 volgde een overeenkomst. De Portugezen moesten zwaar betalen voor de Nederlandse aanspraken op de kolonie - waar de WIC al sinds 1654 niets meer te zeggen had.

Evaldo Cabral de Mello (1936) is een veelzijdig historicus van internationaal niveau en een vaardig auteur. Hij publiceerde diverse boeken over de even korte als wonderlijke periode waarin de Nederlanders het voor het zeggen hadden in het noordoostelijk deel van zijn land. Deze koele, lucide studie toont aan dat internationale politiek ook in de zeventiende eeuw in de eerste plaats een kwestie was van welbegrepen eigenbelang.

'Dat er nog nooit een boek van Evaldo Cabral de Mello in Nederlandse vertaling is verschenen, mag als een culturele misstand van de eerste orde worden beschouwd.' - Rene Zwaap in 'De Groene Amsterdammer'