Wet en geweld - Defoort

Gerechtigheid kan niet van macht gescheiden worden. Er is geen gerechtigheid zonder uitoefening van macht, terwijl de macht, om een bepaalde omvang te krijgen, weliswaar niet gerechtig moet zijn, maar het minstens moet schijnen. De wet is zo'n vorm van macht. Bijgevolg moet zij ten minste de schijn ophouden gerechtig te zijn. Daarom recht vaardigt zij haar geweld door een beroep te doen op de gerechtigheid die zij beweert te vertegenwoordigen. De vraag is of de wet ons niet bedriegt. Misschien is zij niets anders dan verholen geweld. Misschien matigt zij zich een verheven oorsprong aan om onverdiend respect af te dwin gen. Zij proclameert immers zichzelf tot recht, eenvoudig door het andere dan zichzelf als onrecht te definiëren. Bij het wettelijk gebeuren lijkt de gerechtigheid afwezig te zijn. Iemand die de wet leest, de wetgever, de rechters, de politie en de deurwaarders aan het werk ziet, heeft alles gezien wat er te zien valt; hij moet niet meer afkomen met de vraag of hij nu ook nog even de gerechtigheid zou mogen zien. Als de gerechtigheid zich echt buiten de wer kelijkheid bevindt, lijkt zij wel een ijdel woord, dat ons alleen maar de illusie geeft dat er nog iets anders zou zijn buiten wat wij te zien krijgen. De wet staat dan ook bloot aan kritiek. Zij spant zich in om voor ons de gerechtigheid uit te beelden maar onder tussen keert de gerechtigheid zich van haar af. Wat uitge beeld wordt, keert zich trouwens altijd van zijn uitbeelding af. Maar zonder beelden hebben wij helemaal niets. Zonder wet zou er geen gerechtigheid zijn. JOS DEFOORT (1934) is doctor in de rechten en licentiaat in de filosofie, belastingconsulent, lid van de redactie van een aantal juridische en fisca le tijdschriften, auteur van onder andere De Belastingmaatschappij, Vennootschap en belasting 101 Tips om minder belastingen te betalen.