Sallands, Twents en Achterhoeks / Taal in stad en land / 14

Wat bedoelt iemand die zegt dat hij sloerderig in de hoed is? Wat voor gewas is een dampol? Wat doet een hond die zit te gunderen? Waarom moeten we oppassen als het gaat giezelen? Het Sallands, Twents en Achterhoeks zijn de streektalen die nagenoeg geheel Overijssel en een deel van Gelderland bestrijken en die behoren tot het Nedersaksische taalgebied. Kenmerkend voor deze dialecten is onder meer de -t in het meervoud van werkwoorden (wiej/zee vliegt "wij/zij vliegen"). Na een bespreking van de klanken en hun spelling, komen verschillende grammaticale onderwerpen aan de orde, zoals verkleinwoordvorming, woordgeslacht en woordvolgorde. Verder is er aandacht voor taalattitude, taalverandering en taalplezier, zoals het verschijnsel van bijnaamgeving, dat een heel eigen karakter heeft. De woordenlijst bevat een groot aantal woorden die specifiek zijn voor het Hellendoorns en die niet in het Nederlands voorkomen. Ten slotte komen de schrijvers van dit taalgebied en hun literatuur ter sprake. Jan Nijen Twilhaar (Hellendoorn, 1955) is docent taalkunde aan de opleiding Leraar/Tolk Nederlandse Gebarentaal van de Hogeschool van Utrecht. Daarnaast is hij onder meer review editor van het tijdschrift Nederlandse Taalkunde.