Politiewetenschap 40 - Toezicht op zedendelinquenten door de politie in samenwerking met de reclassering

De reeks Politiekunde is een uitgave van het Onderzoeksprogramma Politie & Wetenschap, een zelfstandig onderdeel van de Politieacademie. Politie & Wetenschap is ingesteld om een stimulans te geven aan de toegepaste wetenschappelijke kennisontwikkeling op het gebied van politie en veiligheid, de daarvoor benodigde kennisinfrastructuur en de daadwerkelijke benutting van onderzoeksrapporten en -resultaten in politiepraktijk, beleid en opleiding. Publicaties in de reeks Politiekunde betreffen in het algemeen concrete handleidingen, modellen, instrumenten of werkwijzen die direct bruikbaar zijn voor de politiepraktijk. Ze zijn veelal de uitkomst van onderzoek dat is verricht in het kader van het meerjarige onderzoeksprogramma, de kernactiviteit van Politie & Wetenschap. Politie en reclassering werken regelmatig samen bij het toezicht op personen die onder bijzondere voorwaarden zijn bestraft of in vrijheid gesteld. Binnen die groep vormen zedendelinquenten een bijzondere categorie. Hun (vervroegde) vrijlating en terugkeer in wijk of dorp kan maatschappelijke beroering veroorzaken, wat politie en lokaal bestuur voor lastige dilemma's stelt. Hoe verhouden zich bijvoorbeeld de privacy van ex-gedetineerden en hun perspectief op een nieuw bestaan zich tot de hoge recidivekans en de mogelijke onrust in de wijk. Er zijn convenanten gesloten waarin politie en reclassering afspreken dat zij elkaar over en weer zullen informeren of zedendelinquenten zich aan de voorwaarden houden. De reclassering is formeel belast met dit toezicht en de politie belooft de reclassering daarin te ondersteunen door 'een oogje in het zeil' te houden. Maar hoe werkt dit in de praktijk? In dit onderzoek worden de ervaringen beschreven in Amsterdam en Rotterdam, waar gesprekken zijn gevoerd met buurtagenten, reclasseringsmedewerkers en zedendelinquenten. Het onderzoek laat zien dat de politie, anders dan de reclassering, haar rol bij het toezicht op zedendelinquenten nauwelijks heeft doordacht of geregeld. Opvattingen daarover verschillen, wat de samenwerking bemoeilijkt. In de praktijk ligt de toezichttaak bij de politie op het bordje van de wijkagent. Die geeft er op eigen wijze invulling aan en laat zich daarbij vooral leiden door de zorg voor rust en orde in de wijk. De auteurs concluderen dat zowel wijkagenten als reclasseringsbeambten hun werk met 'gebonden handen' moeten uitvoeren: ze worden geacht alert te zijn op recidiverisico's, maar mogen hun kennis niet delen met 'derden' die daar een effectieve bijdrage aan kunnen leveren, bijvoorbeeld in het kader van 'early warning'. Zij pleiten verder voor meer aandacht van de kant van de politie, wier rol nader gedefinieerd en geprotocolleerd zou moeten worden.