Politicide / Kennis / Openbare mening / Politiek

De Franse filosofie is geobsedeerd door de politiek - al sinds de Franse Revolutie. Maar eigenlijk zijn de Franse denkers vooral bang voor de politiek: ze zijn gevangen geraakt tussen terrorisme en machteloosheid. In een sprankelend panorama van het naoorlogse politiek denken geeft de jonge filosoof en historicus Luuk van Middelaar die spanning helder weer. Trefzeker schetst hij het bruisende intellectuele leven in de stad die zich het brein van de wereld waant: Parijs. Allereerst verschijnt de curieuze Russische geleerde Alexandre Kojève, die met zijn Hegelcolleges in de jaren dertig vrijwel alle latere beroemdheden betoverde. Hierna treden drie opeenvolgende generaties naar voren: Sartre met zijn carrousel van revolutionair engagement, de neonietzscheanen en hun 'gevecht op het strand', en de neokantianen als ,ratten in een ruïne'. Aan het slot van zijn betoog belicht Van Middelaar enkele hedendaagse Franse filosofen. Hun begrip van de democratie als meest politieke en meest dynamische samenlevingsvorm biedt een krachtig wapen tegen alle pogingen tot moord op de politiek. // Recensie(s) :Met 'Politicide' schreef de jonge filosoof en historicus Luuk van Middelaar (1973) een belangwekkend boek. Onderwerp is de na-oorlogse Franse filosofie, en met name de politieke dwaalwegen die de opeenvolgende generaties filosofen hebben bewandeld. Deze dwalingen brengt Van Middelaar terug tot één bron: de geëmigreerde Russische filosoof Kojève (1902-1968), die met zijn roemruchte Hegel-colleges in de jaren dertig grote invloed uitoefende op het politieke denken van existentialisten en neo-nietzscheanen, zoals Foucault. Van Middelaar beschuldigt hen, in navolging van hun leermeester, van een fundamenteel anti-democratisch denken, een verwijt dat ook een latere generatie - die van de neo-kantiaanse moraalfilosofen - treft. Deze historische en filosofische studie is geschreven in de journalistieke stijl van het Franse essay, waarin de complexe en omvangrijke materie met een verbluffende eruditie en ogenschijnlijk gemak wordt neergezet. Het dwingende en strakke interpretatie-schema doet soms nogal kunstmatig aan, maar dat prikkelende element is eigen aan iedere vernieuwende interpretatie.