Leren in 5 dimensies

Onze kennis van leerprocessen is de laatste decennia enorm toegenomen. Inzichten op basis van leerpsychologisch en onderwijskundig onderzoek geven voldoende aanleiding om onze hedendaagse onderwijspraktijk kritisch tegen het licht te houden.

De Amerikaanse onderzoeker Robert J. Marzano ontwierp een praktisch model, Dimensions of learning, waarin hij de nieuwe inzichten uit de leertheorie vertaalde naar praktische instrumenten waarmee docent, docent in opleiding en leerling aan de slag kunnen. Het model onderscheidt vijf dimensies, die samen complexe leerprocessen beschrijven:
1. motivatie
2. het verwerven en integreren van nieuwe kennis
3. het verdiepen en verbreden van kennis
4. de toepassing van kennis in betekenisvolle situaties
5. reflectie.

Geïnspireerd door het werk van Marzano schreef Wietske Miedema Leren in vijf dimensies, een volledig op de Nederlandse situatie toegespitste bewerking voor de moderne lespraktijk in het voortgezet onderwijs. In deze zesde, geheel herziene editie, heeft ze de nieuwste onderzoeksgegevens van Marzano verwerkt en gaat ze onder andere dieper in op goed klassenmanagement. Ook is er een nieuw hoofdstuk over opbrengstgericht werken. Ze behandelt de achterliggende theorie, maar geeft vooral veel pedagogische en didactische uitwerking en échte voorbeelden uit alle schooltypen: van vmbo tot vwo.

Met behulp van Leren in vijf dimensies kunnen docenten lessen met activerende didactische werkvormen ontwikkelen. Ook bevat het waardevolle ideeën voor docenten die hun onderwijs baseren op het natuurlijk leren, vooral met betrekking tot onderzoekend leren en de afwisseling tussen directe instructie en begeleiden van zelfstandig leren.

Robert Marzano is dé specialist op het gebied van leertheorie en met name bekend vanwege zijn vertaling van onderzoek en theorie naar praktische toepassingen in de klas. Hij is onder meer als onderzoeker verbonden aan Mid-Continent Research for Education and Learning in Aurora, Colorado.

Wietske Miedema werkt aan de Educatieve Hogeschool van Amsterdam. Als opleider en als nascholer heeft zij Leren in vijf dimensies met succes in praktijk gebracht.