In strijd met Spinoza

De Britse historicus Jonathan Israel (Institute for Advanced Study, Princeton, vs) is de vierde gerenommeerde buitenlandse onderzoeker die als fellow verbonden is aan de koninklijke Bibliotheek. Israel publiceerde regelmatig over Nederland, met als hoogtepunt het nog altijd als standaardwerk be-schouwde The Dutch Republic uit 1995.
De laatste jaren werkt hij aan een drieluik over de Europese Verlichting, waarvan de eerste twee delen Radical Enlightenment en Enlightenment Contested inmiddels verschenen zijn.
Ter afsluiting van zijn fellowship schreef Jonathan Israel In strijd met Spinoza,waarin hij een nieuw beeld geeft van de partriottenbeweging in Nederland aan het einde van de achttiende eeuw. Hij beschrijft hierin het nederlands Spinozisme en radicaal denken als historisch en cultureel fenomeen en legt een relatie tussen de leiders van de patriottenbeweging en het eerdere Nederlandse radicale denken. Hij heeft voor zijn onderzoek gebruikgemaakt van de omvangrijke collectie pamfletten van de koninklijke Bibliotheek. Israel acht de lessen die we kunnen leren uit het failliet van deze beweging van ac-tueel belang, op een moment dat de waarden van onze moderne democra-tie, gelijkheid en individuele vrijheid, in het geding zijn. De oorspronkelijke tekst Failed Enlightenment. Spinoza's Legacy and the Netherlands sprak hij op 21 juni 2007 uit op een door de koninklijke Bibliotheek (KB) samen met het Historisch Nieuwsblad georganiseerde Publiekslezing.
Het KB-fellowship is ingesteld in samenwerking met het Netherlands Institute for Advanced Study in the Humanities and Social Sciences (NIAS) in Wasse-naar om de aandacht te vestigen op de mogelijkheden voor onderzoek die de collectives van de KB bieden. Peter Burke, Emmanuel Le Roy Ladurie en Robert Darnton gingen Jonathan Israel als KB-fellow voor. In 2008 vervult Lisa Jardine het fellowship.