Het vroon ontrafeld

Op Goeree, aan de kust van de zuidwestelijke delta, liggen de Middel- en Oostduinen (205 hectare). Eeuwenlang veranderde er weinig: het gebied (een vroon) was in gebruik bij pachters die er hun vee lieten grazen. Vanaf het begin van de waterwinning in 1934 onderging het gebied grote veranderingen. De laatste 30 jaar werd een balans gezocht tussen drinkwaterproductie en duinnatuur. Het huidige Goereese vroon is een glooiend duinlandschap. De rijkdom aan planten en dieren is vanouds ongeëvenaard, maar nam na 1945 sterk af door verdroging, luchtvervuiling en wegvallen van begrazing. In 1990 domineerden monotone grasvlaktes en stond er nog maar één exemplaar van één orchideeënsoort. Aanpassingen in het waterwingebied leidden tot herstel van natte duinnatuur, in combinatie met toegenomen waterwinning. Dit is ook van andere gebieden bekend, maar nieuw is dat hier ook de uitgestrekte droge duinen weer zeer bloemrijk zijn geworden door aangepaste (seizoens-)beweiding. Hierbij blijft het vee weg vanaf het prille begin van het voorjaar tot het moment van eerste zaadzetting. Het resultaat is dat er nu, naast vele andere teruggekeerde zeldzame plantensoorten, 14 orchideeënsoorten groeien waarvan verschillende met vele duizenden exemplaren.‘Het vroon ontrafeld’ gaat diep in op het natuurherstel (nu een flora met 84 Rode Lijstsoorten), maar gaat de pijnpunten (bv. fauna, druk uit de omgeving) niet uit de weg. Want waardoor verdwenen de weidevogels uit het duin?Een rijk geïllustreerd boek over natuurbeheer en de onderliggende processen, eigenzinnig en diepgaand tegelijk, waarin Marten Annema, Camiel Aggenbach en André Jansen (resp. beheerder en wetenschappers) veldkennis combineren met wetenschappelijke inzichten van 40 jaar studie aan water, flora en fauna.