Het hoofd werd op de tafel gezet

* De geschiedenis van het bekendste Nederlandse lied * Voor al wie geïnteresseerd is in volkskunde en literatuur De ballade van heer Halewijn moet zowat het bekendste lied zijn uit de Nederlandse literatuur. Op meeslepende wijze vertelt deze ballade het verhaal van de roofridder Halewijn, die met zijn gezang jonkvrouwen verleidt en hen daarna doodt. De thematiek van onschuld en verderf is van alle tijden. De dochter van de koning trekt, tegen de wil van haar vader, maar met de zegen van haar broer, het bos in, waar ze Halewijn ontmoet. Zij rijdt met hem mee tot bij een galgenveld, waar ze hem uiteindelijk weet te onthoofden. Het uitgangspunt voor dit boek vormt de merkwaardige vaststelling dat de oudst bekende Nederlandse versie van dit lied pas in 1836 werd genoteerd. Uiteraard heeft het een veel langere mondelinge traditie, die teruggaat tot de Middeleeuwen. In Vlaanderen en Nederland hebben eeuwenlang tientallen varianten gecirculeerd. Het hoofd werd op de tafel gezet gaat op zoek naar die varianten. Tijdens zijn fascinerende zoektocht naar steeds weer nieuwe versies van het lied, vergelijkt Johan Vanhecke de Vlaamse en Nederlandse varianten van deze en andere ballades met elkaar en met andere, soms nog veel oudere Europese liederen. Hij gaat na of het lied op ware feiten gebaseerd kan zijn, en komt merkwaardige parallellen op het spoor met Keltische en Germaanse mythen, bijbelverhalen en vegetatieriten. Ten slotte geeft hij aan waarom het Halewijnlied volgens hem beschouwd dient te worden als een rasecht vrouwenlied.