FREGATSCHIP JOHANNA MARIA

Arthur van Schendel (1874-1946) is ongetwijfeld een van Nederlands mees bewonderde auteurs van de eerst helft van deze eeuw. Zijn romans werden in vele landen vertaald en gelden ook daar als literaire hoogtepunten. Omstreeks 1930 verschenen achtereenvolgens een aantal romans waarin hij figuren tot leven wekten die naar geest en ziel de Hollander verbeelden en waarin het Hollandse landschap een belangrijke rol speelt. Als eerste van de Hollandse romans, waartoe ook de waterman en Een Hollands drama behoren, verscheen het fregatschip Johanna Maria, een van de onbetwiste klassieken van onze literatuur. Het is het verhaal van de zeilmaker Jacob Brouwer en het schip dat lange tijd de rol van onbereikbare geliefde vervult. Brouwer is een van de figuren in Van Schendels oeuvre waarvan Ter Braak schreef dat zij 'leven door de atmosferische nevel van dingen en handelingen, die de schrijver om hen weeft'. Het fregatschip Johanna Maria is wellicht Van Schendels meest karakteristieke roman. Tegen de achtergrond van een veranderende wereld trekt een heel mensenleven aan de lezer voorbij. Jacob Brouwer ziet tenslotte zijn droom werkelijkheid worden maar gaat aan de vervulling ervan te gronde.