De gemaskerde god

Het Oera Linda-boek is een van de meest intrigerende mystificaties uit onze literatuurgeschiedenis. In het boek wordt beschreven hoe in West-Europa een meer dan vierduizend jaar oude Friese cultuur heeft bestaan die door vrouwen werd geleid en waarin de vrijheid van het individu de hoogste waarde was. De latere West-Europese cultuur is niet meer dan een verbastering van deze verloren Friese beschaving- zo suggereert het boek, dat in 1867 bij een eenvoudige timmerbaas in Den Helder opdook.
Is dit Oera Linda-boek echt? Wat is het? Wie heeft het geschreven? Sinds het bijna anderhalve eeuw geleden te voorschijn kwam, heeft het boek zich tegen deze drie vragen staande weten te houden. Wereldwijd zien sommigen het nog steeds als een van de oudste voortbrengselen uit de Westerse literatuur en als een onuitputtelijke bron van (levens)wijsheid.
Maar ook voor wie dat niet gelooft is het geen uitgemaakte zaak wat het Oera Linda-boek dan wél is, laat staan wie het heeft gemaakt. Is het een knullig geschreven fantastisch verhaal over de alleroudste Friese geschiedenis of is het een erudiet, overlegd, ja doortrapt stuk werk?
In De gemaskerde god wordt de bizarre geschiedenis beschreven van deze reuzenparodie en bijbel tegelijk. Wat is feit, wat fictie en waar loopt de grens tussen beide - in de wereld, in het Oera Linda-boek, in de mens die het leest en in het wezen van de man die het bedacht: François HaverSchmidt?

Goffe Jensma (1956) is als cultuurhistoricus werkzaam aan de Fryske Akademy te Leeuwarden, waar hij zich bezighoudt met literatuur in Friesland van 1500 tot 1900. Hij publiceerde studies onder andere op het terrein van de Nederlandse wetenschaps- en universiteitsgeschiedenis als ook over de 19de-eeuwse Friese cultuur.