Zuid-afrika onder vloek van apartheid

In dit boek — het tweede deel van zijn studie over Zuid-Afrika — schenkt Debroey speciaal aandacht aan de rassenverhoudingen in dat land, zonder echter het historische kader te verwaarlozen. Van het begin af hebben de blanke Zuidafrikanen zich afhankelijk gemaakt van de arbeid van zwarten en, in mindere mate, van kleurlingen. Zij schuwden 'kafferwerk'. Hun grote zorg was het getallenoverwicht van de zwarten te neutraliseren door de ontwikkelingskansen van die onmisbare landgenoten af te remmen, ook op professioneel gebied. De auteur schetst met concrete feiten, die men in andere gelijkaardige geschiedenisboeken niet zal aantreffen, de werkelijke inhoud van de, na de machtsovername door de Afrikaner- nationalisten in 1948, geïnstitutionaliseerde, weerzinwekkende apartheid, toegepast met geweld. Hij beschrijft het ontstaan van het African National Congress (ANC), het Pan Africanist Congress (PAC) en andere verzetsorganisaties (ook van kleurlingen en Indiërs), hoe die organisaties, een halve eeuw lang, met vreedzame middelen tevergeefs voor de rechten van de verdrukten hebben geijverd en in welke omstandigheden zij op de duur geweld met geweld hebben beantwoord. Het werk van Debroey is in menig opzicht onthullend. Zo leren we dat duizenden nationalisten gegroepeerd in Nazi-gezinde bewegingen, tijdens de tweede wereldoorlog veelvuldige sabotagedaden hebben gepleegd — bomaanslagen, overvallen op geldtransporten, enz. — eenvoudig omdat ze het niet eens waren met het door hun parlement op een democratische manier genomen besluit, aan de zijde van de geallieerden, te gaan vechten tegen de Duitsers. Die oorlogsmisdadigers hadden de uitdrukkelijke bedoeling met geweld naar de macht te grijpen, indien de Duitsers de oorlog zouden gewonnen hebben. John Vorster, Hoofdgeneraal van de Ossewagen-Brandwacht, hoorde bij de rebellen, wat hem later, toen hij Minister van Justitie werd, niet zou beletten wetten te laten stemmen, onder dewelke Nelson Mandela, minder schuldig dan hij, tot levenslange hechtenis werd veroordeeld. Debroey heeft het zich niet gemakkelijk gemaakt. Elf jaar heeft hij besteed aan het bestuderen van ruim 600 boeken en een massa losse documenten over Zuid-Afrika. Bekommerd om de betrouwbaarheid van zijn werk heeft hij zijn manuscript laten toetsen door Zuidafrikaanse historici. Wie er onvooringenomen kennis van neemt, zal ongetwijfeld veel stof tot nadenken hebben.