Vormleer

Alles om ons heen is ooit ontworpen. Voorwerpen, steden, landschappen iemand heeft bedacht hoe ze eruit moeten zien om ze zo goed mogelijk aan hun doel te laten beantwoorden. Zelfs de bloemen van de bloemist zijn vaak 'ontworpen', gekweekt op vormen die aansluiten bij de heersende smaak Gerda Smets is hoogleraar theoretische vormleer aan de faculteit Industrieel Ontwerpen van de TU te Delft. In Vormleer laat zij zien welke directe invloed 'vorm' op ons heeft en hoe wij reageren op de vormen om ons heen. Zij richt zich daarbij tegen de in orthodoxe vakkringen gangbare opvatting dat vormbeleving begint en ein-digt bij het verbaal benoemen van vormen; dat je pas van de dingen of mensen om je heen kunt houden als je weet wat voor dingen het zijn en wie die mensen zijn. Volgens Gerda Smets voelen we ons tot een vorm aangetrokken of erdoor afgestoten vóór we de vorm als ding herkennen. We zien en registreren vormbetekenissen voor we de vorm zelf herkennen en doen dit vaak onbewust; automatisch. Het is deze paradox die centraal staat in Vormleer Ontwerper en ontwerpbegeleider Onno van Nierop hielp haar om aan de hand van een grote hoeveelheid voorbeelden uit de experimentele praktijk van waarnemingspsychologen en esthetici te laten zien hoe en waarom wij reageren op wat wij waarnemen met onze zintuigen. Soms zijn dit bekende voorbeelden, maar vaker is het totaal nieuw materiaal of een recente aanvulling op standaardproeven. Gerda Smets ondersteunt haar theorie door ruimschoots gebruik te maken van beeldtaal en doe-plaatjes Vormleer werd geschreven voor mensen die geïnteresseerd zijn in vormbeleving en in de bruikbaarheid daarvan bij vormgeving, maar die geen methodologische of technische kennis bezitten. Het is daarbij bijzonder verhelderend voor iedereen die geïnteresseerd is in het onbe wuste gedrag van de mens. UITGEVERIJ BERT BAKKER