Voorbij de hoofdstroom

H.M. van Praag ontving tussen 1958 en 1963 zijn opleiding in de psychiatrie en neurologie. In die jaren was de psychiatrie een overwegend beschouwelijk vak, met een overmaat aan (vaak inspirerende) theorieën, die echter niet of nauwelijks door empirisch onderzoek werden ondersteund. Al vanaf zijn assistentjaren heeft Van Praag zich ingezet om de psychiatrie om te bouwen tot een empirisch gefundeerde, wetenschappelijke discipline. Daarbij was hij vooral gefascineerd door de diagnostiek en door de vraag hoe (gestoord) gedrag met (gestoorde) hersenfuncties samenhangt. Hoe kunnen we psychiatrische ziektebeelden op een valide en overdraagbare manier vaststellen en meten? Wat moet er in de hersenen veranderen opdat er wanen, hallucinaties, paniekaanvallen, depressies ontstaan? Kunnen we gestoord gedrag reguleren door hersenfuncties rechtstreeks te beïnvloeden? Het zijn thema's waaraan Van Praag zijn hele leven heeft gewerkt en waarover hij en zijn medewerkers meer dan 500 artikelen, vooral internationaal, hebben gepubliceerd. Deze bundel bevat een kleine selectie uit dit oeuvre. Het betreft voornamelijk artikelen waarin nieuwe denkbeelden worden geïntroduceerd en waarmee geprobeerd wordt het stroombed van de psychiatrie te verleggen. De bundel tracht de essentie te vangen van Van Praags ideeën zoals hij die vanaf het einde van de jaren vijftig tot op heden heeft ontvouwd.