Vlucht voor de droogte

De roman 'Vlucht voor de droogte' van Graciliano Ramos, die onder de titel Vidas Secas in 1938 verscheen, wordt wel het populairste en meest Braziliaanse boek van de auteur genoemd. In het verhaal, dat zich afspeelt in het armste gedeelte van Brazilië - in de sertáo, het droge binnenland in het Noordoosten - wordt een schrijnend beeld gegeven van het leven van de simpele, ongeletterde veehoeder Fabiano. Met zijn vrouw, Sinhá Vitória, zijn twee kinderen en het teefje Baleia trekt hij onder de meest ellendige omstandigheden voortdurend verder op zoek naar werk, een onderkomen en voedsel. Na eindelijk aangekomen te zijn op een nieuw landgoed - waar zij blootgesteld staan aan de uitbuiting van de landeigenaar en aan de willekeur van een overheid die vooral de belangen van de bezitters vertegenwoordigt - en er een winter verbleven te hebben, moet Fabiano opnieuw vluchten voor de droogte en trekt hij met zijn gezin als een wandelende jood verder naar een nooit te bereiken land van belofte. Velen in Brazilië ondergaan nu, ruim veertig jaar nadat Ramos dit boek schreef, nog steeds een zelfde lot als Fabiano en, zijn familie. Zolang er geen structurele hervormingen plaatsvinden, zal het lot van miljoenen trekarbeiders, die voortdurend op zoek zijn naar werk of land om te bebouwen, niet veranderen. Graciliano Ramos (1892-1953) werd in Quebrangulo in de staat Alagoas geboren. Na zijn schoolopleiding werkte hij onder andere als journalist. In 1928 werd hij tot burgemeester van Palmeira dos indios gekozen. Vandaar verhuisde hij n 1930 naar Maceió, waar hij gedurende enige tijd directeur van de Staatsuitgeverij van Alagoas was. In 1931 keerde hij terug naar Palmeira dos indios, waar hij een school stichtte. In 1933 werd hij benoemd tot directeur van het openbaar onderwijs te Maceió. Onder verdenking van communistische activiteiten werd hij in 1936 zonder berechting gevangengezet en pas na anderhalf jaar vrijgelaten. Daarna werkte hij in Rio de Janeiro als journalist en vanaf 1939 als inspecteur van het middelbaar onderwijs. In 1952, kort voor zijn dood in Rio de Janeiro, bezocht hij Rusland, Portugal, Frankrijk en Tsjecho-Slowakije. Graciliano Ramos behoort met onder andere Rachel de Queirós, José Lins de Régo, Jorge Amado en Anlbal Machado tot de grootste moderne Braziliaanse schrijvers. Als zijn belangrijkste werken worden beschouwd: Caetés (1933), Silo Bernardo (1934), Angtistia (1936) en Vidas Secas (1938).