Traditie en toekomst van het islamitisch onderwijs

De tegenstelling tussen islam en verlichting geldt als vanzelfsprekend, zowel voor westerse buitenstaanders als voor de meeste moslims. Toch zijn modernisme en rationaliteit de islam niet vreemd. Er zijn stromingen van kritische moslimintellectuelen die aanknopen bij eeuwenoude tradities van islamitische verlichting. Daarin worden koran en overleveringen niet gedachteloos aanvaard en doorgegeven, maar vakkundig bestudeerd, geïnterpreteerd en besproken. Uit onvrede over het vaak onvruchtbare islamdebat heeft de auteur studie gemaakt van onderbelichte kanten van de islam. Daarbij heeft zij vooral aandacht voor cultuuroverdracht, geletterdheid en onderwijs. Ze rekent af met gangbare misverstanden en laat zien welke mogelijkheden tot modernisering de tegenwoordige islam in zich bergt en waarop die teruggaan. Een uitstap naar de Middeleeuwen, de bloeitijd van de intellectuele islam, geeft een leerzame impressie van de historische wortels van de islamitische verlichtingstradities. Voor opvoeding en onderwijs, zo meent de auteur, is het van groot belang dat islam en verlichting elkaar niet uitsluiten. Anders dan we graag willen geloven, hoeft vertrouwd maken met de traditie in moslimkringen en op moslimscholen zeker niet te betekenen dat kritisch denken wordt ontmoedigd en afgeleerd. Er is wel degelijk moderne islamitische pedagogiek mogelijk. Prof. dr. Wilna Meijer (1952) werkt aan de Rijksuniversiteit Groningen als algemeen pedagoog. Zij publiceert zeer regelmatig over pedagogiek en onderwijs. Zij is gasthoogleraar aan de Universiteit van Gent.