Toekomstscenario's voor het notariaat / WPNR Boekenreeks / 13

Samenvatting Toekomstscenario's voor het notariaat is als deel 13 verschenen in de WPNR -boekenreeks en bespreekt aan de hand van drie thema's toekomstscenario's voor het notariaat, namelijk: 'van notaris naar praktijk'; digitalisering en de toegang tot het notariaat. De WPNR/KNB-preadviezen 2021 worden gevormd door de bijdragen aan de 'Rode draad Maatschappelijke Bijdrage Notariaat' die in 2020 in het WPNR verschenen, het naschrift van Stokkermans daarop in WPNR 2021/7321 en de weergave van de lezingen, interviews en discussie tijdens het online KNB/WPNR-congres, dat op 19 mei 2021 werd gehouden. Het geheel verschaft een goed overzicht van de belangrijkste discussiepunten, meningen en opvattingen over de maatschappelijke toegevoegde waarde van het notariaat in het licht van de toekomstscenario's voor het notariaat. Toekomstscenario's voor het notariaat stond onder redactie van prof. mr. L.C.A. Verstappen; daarnaast hebben meegewerkt: - Prof. mr. J.M. Barendrecht - Mr. M.I.W.E. Hillen-Muns - Mr. C. van Kordelaar - Drs. A.M.L. van Leeuwen - Mr. E.E. Minkjan - Prof. dr. M. Noordegraaf - Mr. A.H.M. Rieter - Prof. mr. J.S.L.A.W.B. Roes - Mr. T. van Sinay - Mr. Chr. M. Stokkermans - Prof. mr. L.C.A. Verstappen - Mr. R. Wisse Inhoudsopgave Woord vooraf 13 Rode draad Maatschappelijke bijdrage Notariaat 15 Ten geleide 15 Praktijkhouder en notarispraktijk 17 Prof. mr. J.S.L.A.W.B. Roes Inleiding 17 Nieuwe terminologie 17 Opmerkelijkste voorstel tot wijziging 18 Praktijkhouder, notarispraktijk en praktijkplan 20 (Peer) review en interdisciplinaire samenwerking 22 Tot slot: de waarneming 24 Conclusie 25 Actualisering notariële opleidingen en eigentijdse werkcultuur nodig om maatschappelijke bijdrage notariaat te versterken 27 Mr. C. van Kordelaar Inleiding 27 Aantrekkelijkheid beroep 27 Kandidaat-notaris, notarieel jurist en toegevoegd notaris 29 Voorstellen vergemakkelijken zijinstromers 30 Opleidingsvereisten 30 Actualisering opleidingsvereisten 31 Legal Tech kennis en vaardigheden / kennis van technologische ontwikkelingen 32 Ethiek 33 Communicatieve vaardigheden en cliëntgericht denken 34 Legal Design 35 Commerciële vaardigheden en ondernemerschap 36 Tot slot 37 Maatschappelijk effectief toezicht en tuchtrecht 39 Mr. R. Wisse 1. Inleiding 39 2. Negatieve aspecten toezicht en tuchtrecht 39 3. Maatschappelijke aandachtspunten toezicht 40 3.1. Onafhankelijkheid toezicht 40 3.2. Maatschappelijke belangen 41 3.3. Handhaving 42 4. Maatschappelijke aandachtspunten tuchtrecht 43 4.1. Onafhankelijkheid tuchtrecht 44 4.2. Toegankelijkheid tuchtrecht 45 4.3. Inhoud tuchtklachten 46 4.4. Tuchtmaatregelen 48 5. Conclusie maatschappelijk effectief toezicht en tuchtrecht 50 De KNB: de discussienota van Stokkermans en het propellermodel van TackKNB, discussienota en propellermodel Tack 51 Mr. E.E. Minkjan 1. Inleiding 51 2. Propellermodel 51 3. Het eerste propellerblad: strategische belangen positioneren 53 4. Het tweede propellerblad: collectief organiseren 55 5. Het derde propellerblad: individueel profiteren door de leden 58 6. De propelleras: bestuur en geldmiddelen 62 7. Conclusie 63 ‘Ook de notariële akte ontkomt niet aan modernisering’Modernisering notariële akte 65 Mr. M.I.W.E. Hillen-Muns 1. De functie van de notaris 66 2. De functie van de notariële akte 69 3. Wat wil de afnemer van de notariële dienst? 77 4. Wat is het publieke belang? 83 5. Afronding 86 Lees wat niet geschreven is en luister naar wat niet wordt gezegd. Lees het ongeschrevene en luister naar het ongezegde 87 Prof. mr. L.C.A. Verstappen 1. Inleiding 87 2. Algemene opmerkingen 88 2.1. Doel van de discussienota 88 2.2. Dynamisering van de beroepsgroep? 90 3. Toegang tot het notariaat 92 4. Praktijkhouder en notarispraktijk 94 5. Praktijkuitoefening 95 6. De notariële akte 98 7. De KNB 100 8. Extern toezicht en tuchtrecht 102 9. Conclusie 103 Een openbaar ambt op een doodlopende weg? 105 Mr. A.H.M. Rieter 1. Vraagstelling, hypothese, inleiding 105 2. Contraire visies 107 3. Recente geschiedenis. Twintig jaar ontwikkelingen 108 4. Koers en einddoel van de discussienota 109 5. De veranderende tijdgeest 110 6. De rechtsstaat 112 7. De notariële kernwaarden 113 7.1. Vertrouwensverlies 113 7.2. Het grote aantal risicokantoren; de rol van het Bureau financieel toezicht (BFT) 114 7.3. De regeling van het tuchtrecht 117 7.4. Hoe toegankelijk is de notaris voor het publiek? 118 7.5. Hoe is het gesteld met de kwaliteit van het notariële werk? 120 7.5.1. De rol van het BFT 120 7.5.2. De rol van de KNB. Kwaliteitstoetsen 121 7.6. Is de notaris integer? 121 7.7. Hoe functioneert de KNB als openbaar lichaam? Is de Orde op orde? 122 8. Samenvatting 122 9. Onderzoek door wie? 123 10. Conclusie 124 Het notariaat en de grand bargain 125 Mr. Chr. M. Stokkermans 1. Inleiding 125 2. De grand bargain 126 3. Uitgangspunten voor modernisering van de Wna 129 4. Versterking van de notariële groep en haar dienstverlening aan burgers 130 5. Versterking van de notariskantoren als organisaties 133 6. Versterking van de KNB als organisatie 137 7. Versterking van de slagkracht van de regelgeving 140 8. Slot 142 Verslag van het KNB/WPNR congres 143 Toekomstscenario’s voor het notariaat: van buiten naar binnen. Welkom en introductie door Leon Verstappen en Freek Schols 143 Presentatie Thierry Van Sinay De toegang tot het beroep van notaris 148 Het tuchtrecht in België 151 De organisatie van het Belgisch notariaat 152 Digitalisering 153 Interview Mirko Noordegraaf 159 Interview Maurits Barendrecht 173 Presentatie Astrid van Leeuwen Thema 1 – Organisatie van het notariaat 183 Thema 2 – Toegang tot het beroep 195 Thema 3 – Digitalisering 201 Afsluiting met Annerie Ploumen, voorzitter van de KNB 207