Te wapen

Stel, er is een ijzeren vertrek, zonder enig raam, met geen mogelijkheid open te breken. Er binnen ligt een heel stel mensen diep in slaap. Over korte tijd zullen zij allen de verstikkingsdood sterven, maar omdat zij vanuit bewusteloze slaap de dood ingaan zullen zij daar niets van merken. Nu begin jij luid te schreeuwen en wekt er een paar die wat minder vast sliepen, zodat die ongelukkigen gedwongen zijn een onontkoombare dood onder ogen te zien. Dacht je werkelijk dat je hun daarmee een dienst bewees?' — Het ijzeren vertrek is China, het citaat is van de man die schreeuwde, tenslotte, aarzelend: Lu Xun. Lu Xun (Shaoxing, 1881) studeerde in Japan medicijnen en Duits, kwam in contact met Chinese revolutionaire organisaties en ontwikkelde zich tot een overtuigd nationalist. Na de val van de Mandsjoe-dynastie in 1912 vertrok hij naar Peking waar hij werkte als ambtenaar voor het ministerie van onderwijs. Daar publiceerde hij zijn eerste essays en verhalen en vertaalde hij, naast Russische literatuur, onder meer De kleine Johannes van Frederik van Eeden. Met Het dagboek van een gek publiceerde Lu Xun in 1918 het eerste moderne, naar westers model geschreven verhaal — dat wil zeggen in gewone spreektaal — in de Chinese literatuur. Door de politieke situatie gedwongen verliet hij Peking in 1926, om zich te vestigen in Sjanghai, waar hij in 1936 stierf. Gedurende een lange periode (1966-1976) was Lu Xun de enige schrijver van betekenis die in de Volksrepubliek gelezen mocht worden. Lu Xun is opgegroeid in het keizerlijke China maar observeerde de wereld om hem heen met de blik van een moderne intellectueel. Nu eens met ironie, dan weer met verbijstering chrijft hij over zijn land — over het oude China van zijn jeugd, de chaos van de Republiek. In de sterk autobiografische verhalen van Te wapen (1923) ligt het tragische lot van China aan het begin van de twintigste eeuw besloten.