Railatlas Rotterdam

Over het openbaar vervoer in Rotterdam en meer specifiek de tram in de Maasstad zijn in de loop der jaren al vele publicaties verschenen. Deze behandelden velerlei aspecten zoals het materieel en/of de bedrijfsvoering in bredere zin. De infrastructuur van het Rotterdamse tramnet is echter veel minder beschreven. Die ontwikkeling van het tramnet van de RET en haar voorgangers RTM en RETM hield uiteraard nauw verband met de ontwikkeling van de stad zelf. De aan de RETM verleende concessie had zelfs een bepaling dat het tramnet moest ‘meegroeien’ met de groei van het inwonertal. In de overeenkomst tussen de gemeente en de (particuliere) RETM was in 1905 vastgelegd dat voor elke 10.000 inwoners 1 kilometer tramspoor moest worden aangelegd! Bij een eerste verkenning naar waar en vooral hoe tramrails in de stedenbouwkundige structuur van de stad waren aangelegd, bleek dat daarover slechts weinig documentatie bestond of bewaard was gebleven. Vooral tekeningen waren nauwelijks voorhanden. Het verloren gaan van veel (bouw)tekeningen van Gemeentewerken als gevolg van het bombardement van 14 mei 1940 maakte dat ook voor dit onderzoek naar de historie vele andere wegen moesten worden bewandeld. Het reconstrueren van het Rotterdamse tramnet door de jaren heen werd daarom een heuse zoektocht waarbij vele puzzelstukjes op de juiste plaats moesten worden gelegd. In die zin mag het zonder veel overdrijving bijzonder worden genoemd dat het toch gelukt is om vrijwel alle sporensituaties vanaf het ontstaan van het tramnet weer te geven in deze Railatlas.