Orthopedagogische werkvelden in beweging

De structuren van de orthopedagogische zorg en ondersteuning voor kinderen en jongeren in kwetsbare leefsituaties in Vlaanderen zijn ingrijpend veranderd. Niet alleen hertekende de Integrale Jeugdhulp de toegang tot en organisatie van het hulpverleningslandschap voor minderjarigen, ook de afzonderlijke sectoren ondergingen een aantal grondige wijzigingen. De sector Jongerenwelzijn, die tussenkomt in situaties van verontrusting, evolueerde naar een meer vraaggerichte en modulair georganiseerde jeugdhulp.
Het M-decreet zorgde voor een ommekeer in het onderwijs aan kinderen en jongeren met specifieke leerbehoeften, waardoor redelijke aanpassingen en inclusie voortaan de norm zijn. De begeleiding en ondersteuning van personen met een beperking vertrekt sinds kort vanuit de inschaling van zorgen ondersteuningsbehoeften en persoonsvolgende financiering. Binnen de geestelijke gezondheidszorg werden de Vlaamse bevoegdheden aanzienlijk uitgebreid en staan de-institutionalisering en vermaatschappelijking van de zorg centraal. De erkenning van het statuut van 'klinisch orthopedagoog' als gezondheidsberoep opent tenslotte heel wat perspectieven voor (toekomstige) orthopedagogen en een meer kwaliteitsvolle geestelijke gezondheidszorg. Deze en andere evoluties binnen het orthopedagogische werkveld worden in dit boek belicht, aan de hand van een overzicht van de historiek, huidige zorgorganisatie en op til zijnde veranderingen in vier sectoren: jongerenwelzijn, onderwijs voor leerlingen met specifieke leerbehoeften, zorg en ondersteuning voor personen met een beperking en de geestelijke gezondheidszorg. Hierbij worden de belangrijkste gemeenschappelijke tendensen en sectoroverschrijdende evoluties beschreven, zoals de Integrale Jeugdhulp en erkenning van de 'klinisch orthopedagoog', die het uitzicht van het orthopedagogisch werkveld in de toekomst zullen bepalen.

Over de auteurs
Wouter Vanderplasschen is hoofddocent Orthopedagogiek aan de Universiteit Gent (UGent). Stijn Vandevelde en Sarah De Pauw zijn als docent verbonden aan dezelfde vakgroep, waar Lore Van Damme als postdoctoraal onderzoeker werkt. Claudia Claes is gastprofessor bij de vakgroep Orthopedagogiek van de UGent en decaan van de Faculteit Mens en Welzijn van de Hogeschool Gent (HoGent).