Op zoek naar Utopia

Leuven, december 1516. Op de hoek van de huidige Naamsestraat-en Standonckstraat haalt drukker Dirk Martens het eerste exemplaar van Utopia van de pers. 'Een gouden boekje, niet minder heilzaam dan grappig, over de ideale republiek en over het nieuwe eiland Utopia', zo luidt de ondertitel. Vijfhonderd jaar later spreekt de ideale staat die de Engelse politicus en Europese humanist Thomas More in zijn werk beschrijft nog steeds tot de verbeelding. Utopia is een mijlpaal, een nieuw tijdperk voor het Europese denken. Centraal staat de eeuwenoude droom van menselijk geluk en de zoektocht naar een betere wereld. Het is een zoektocht naar kennis, rijkdom en macht: een bijna onuitputtelijke inspiratiebron voor kunstenaars en wetenschappers in het begin van de renaissance. In Op zoek naar Utopia maak je kennis met de wereld van More en zijn vrienden, met de idealen en droombeelden die toen door de hoofden van kunstenaars speelden, met het verlangen naar
verre horizonten en met het web van nieuwe wetenschap dat geduldig over de werkelijkheid heen werd geweven. Schitterende werken van 15de- en 16de-eeuwse topkunstenaars als Quinten Metsys, Hans Holbein, Jan Gossaert en Albrecht Dürer worden samengebracht in een spannend en intrigerend verhaal. Ze tonen de grenzeloze verbeelding van een ideale wereld.

Jan Gossaerts Portret van een jonge prinses met armillarium op de cover van dit boek vertelt het verhaal van Op zoek naar Utopia in één magnifiek beeld. Het armillarium dat ze in haar hand houdt, verbeeldt het universum, maar de prinses houdt het wetenschappelijke instrument op zijn kop. Hiermee vertaalt Jan Gossaert de boodschap van Utopia op een schitterende manier: de dingen op zijn kop zetten en openstaan voor vernieuwing, zorgt voor de ommekeer van ideeën. Op zoek naar Utopia is jouw armillarium. Het verschaft je een uniek perspectief op de omwentelingen in de 16de eeuw.

JAN VAN DER STOCK is professor kunstgeschiedenis aan de ku Leuven. Hij is curator van de
prestigieuze tentoonstelling in Museum M (19.10.2016 - 17. 01.2017).