Op verkenning in een nieuw land

De kerk kalft in het Westen in een beangstigend tempo af. Haar vroegere macht om voor te schrijven en te beleren is ze nagenoeg helemaal kwijt. De recente schandalen spelen daarbij wel een rol, maar zijn bijlange niet de hoofdoorzaak. Deze is veeleer te zoeken in de al lang groeiende vervreemding tussen de kerk en de moderne maatschappij. Veel van wat Bijbel en kerkelijke leer voorhouden - denk aan de in 1993 verschenen Catechismus van de katholieke Kerk - is namelijk voor de moderne mens onaanvaardbaar geworden. De auteur legt bloot waarom dat zo is. Waarom er dan ook een nieuw spreken over God nodig is, een nieuw godsbeeld, dat ondanks zijn nieuwheid toch met de christelijke geloofstraditie volledig in eenklank blijft, en hij gaat op de gevolgen van dit nieuwe Godsbeeld voor onze geloofsleer in. Zo bijvoorbeeld laat hij zien hoe dit een heel andere benadering van de Bijbel met zich meebrengt; en in hoever de kerkelijke hiërarchie zich zonder een God-in-den-hoge nog op leergezag kan beroepen; en waarom iemand ook dan nog een gelovig christen kan heten, als hij ten gevolge van de verdwijning van die God-in-den-hoge Jezus van Nazareth niet langer als (een) mensgeworden God kan belijden en de gangbare triniteitsleer moet opgeven en Maria niet langer 'moeder van God' kan noemen; en hoe we Jezus' verrijzenis moeten verstaan, die immers als lichamelijk gebeuren voor de moderniteit eenvoudig ondenkbaar is; en wat er gebeurt met de mens die sterft, aangezien er dan geen tweede wereld meer is waarin hij voorbij de grens van dit bestaan kan binnentreden; en of het vraaggebed nog zin kan hebben, als de buitenkosmische God, van wie men verhoring verwacht, een fata morgana wordt. Bij zijn antwoorden op die vele heikele vragen neemt de auteur in dit boek een aantal ideeën weer op die hij al een eerste keer in 2002 in een brochure onder de titel Uittocht uit oudchristelijke mythen geformuleerd heeft. Met behulp daarvan laat hij zien dat onze geloofsboodschap ook modern verwoord kan worden, dus zonder de vele aanslibsels uit een voormoderne cultuur, maar tevens zonder aantasting van haar wezenlijke rijkdom. Op die manier legt hij met dit boek 'verantwoording af van de hoop die de moderne christen vervult.'